Αρχαϊκός, ανιστορικός άνθρωπος και μυθοτελετουργίες

Ο αρχαϊκός άνθρωπος βίωνε ένα κόσμο, αναπόσπαστο μέρος του οποίου ήταν και ο ίδιος. Οι μυθοτελετουργίες, με την επαναληπτικότητά τους, τον βοηθούσαν να επικυρώνει διαρκώς την ιερή και ασάλευτη τάξη των πραγμάτων, μέρος της οποίας ήταν και ο ίδιος. Με αυτό τον τρόπο κρατιόταν μακριά από την ιστορικότητα, από την διεκδίκηση δηλαδή δικαιώματος παρέμβασης στην ροή των πραγμάτων.

είναι η ελευθερία επιλογής, ελευθερία;

Όχι, δεν είναι. Η ελευθερία δεν είναι με κανένα τρόπο το δικαίωμα επιλογής. Αν ήταν έτσι, τότε ο κρατούμενος των ινδιάνων που τον θέτουν εμπρός στο δίλημμα τσιτσί-ή-θάνατος (που μπορεί να μην ξέρουμε τι είναι το τσιτσί, αλλά δεν ακούγεται κάτι καλό) είναι ελεύθερος στο μέτρο που έχει δικαίωμα επιλογής. Δεν μπορεί όμως κανείς να είναι ελεύθερος απέναντι σε ένα πεδίο επιλογών έξωθεν καθορισμένο.

Ελευθερία είναι να μπορείς να ορίσεις μόνος σου το πεδίο των επιλογών σου. Και σίγουρα δεν συμπεριλαμβάνει και τη δυνατότητα να πραγματώσεις εν τέλει την επιλογή σου. Είναι ένα καθαρά εσωτερικό ζήτημα που δεν μπορεί να υπόκειται σε καμιά εξωτερική αναγκαιότητα.

Απόλυτη ελευθερία είναι να μη θέλεις τίποτα.

Ο Πλωτίνος, το ιεραρχικό σχήμα Εν - Νους - Ψυχή και η σύνδεση με το νεοπλατωνικό

Το Εν είναι η απόλυτη απλότητα από την οποία απορρέει ο κόσμος. Πως το Εν όμως δημιουργεί τον κόσμο; Πως γίνεται το μαγικό βήμα με το οποίο το Εν γίνεται δυο παραμένοντας όμως πάντα Εν;

Γίνεται όταν το Εν σκέφτεται τον εαυτό του. Έτσι παραμένει Εν μεν, αλλά έχει κάνει το πρώτο αλματώδες βήμα προς τη σύνθεση. Μετά, η δημιουργία του κόσμου is just history.

Κάθε κίνηση της απλότητας προς κάτι συνθετότερο είναι αναγκαστικά μια κίνηση από το υψηλότερο προς το ευτελέστερο. Ευτελέστερο, γιατί έχει ανάγκη από άλλα...

Η διαφορά του Ενός από τον εαυτό του είναι ο νους.

Κλιμακωτή οντολογία:
Εν (απολύτως άρρητο) -> Νους (απολύτως πνευματικό) -> Ψυχή (λιγότερο πνευματικό - περιλαμβάνει και δεδομένα εξωτερικής πραγματικότητας) -> Κόσμος

Ο κόσμος του κακού είναι όταν η ψυχή μείνει στην ύλη και απορρίψει το πνευματικό. Το κακό είναι η αποσύνδεση δηλαδή.

Το αίτημα του Πλωτίνου ήταν η πνευματική λύτρωση του ανθρώπου.

Ο κόσμος στον Πλωτίνο οντολογικά είναι απολύτως πνευματικός. Η ψυχή δηλαδή δημιουργεί την ύλη. Ή αλλιώς η ύλη είναι ενέργημα της ψυχής του κόσμου.

Το πλωτίνειο ιεραρχικό οντολογικό σχήμα διατηρεί πλήρως τη συνέχεια του: Δεν υπάρχει αποκοπή από το ένα επίπεδο στο άλλο. Ο νους δηλαδή μπορεί να στραφεί και να ορά το Εν, όπως και η ψυχή τον νου. Παρομοίως και ο κόσμος την ψυχή. Αυτή η διατήρηση της συνέχειας επιτρέπει την ανάταξη των πραγμάτων προς υψηλότερα επίπεδα (κάτι ανάλογο με τον πλατωνικό κόσμο των ιδεών που στρέφονται προς το Αγαθό).

παρόμοιο σχήμα:
Νεοπλατωνική φιλοσοφία: Μονή (αρχική μοναξιά) - Κάθοδος (απορροή) - Επιστροφή (ανάταξη)

Σημείωση: Ο Πλωτίνος ήταν Πλατωνιστής και άνοιξε το ρεύμα προς τον νεοπλατωνισμό.

Όλα τα παραπάνω έχουν το νόημα να μπορούμε να επιστρέψουμε από τον κάτω κόσμο μας προς τα πάνω - να μας δώσουν ένα τρόπο βηματισμού προς το Εν.

Στάδια της (νεοπλατωνικής - πλωτίνειας) επιστροφής:

Α. Κάθαρση
Απαλλαγή της ψυχής από όλα τα παράσιτα: υλικές ορέξεις και επιθυμίες.

Β. Φωτισμός
Η ψυχή ξαναβρίσκει τον εαυτό της και επανεντάσσεται οργανικά στο χώρο του νου.

Γ. Θέωση
Η εκτόξευση προς το Εν.

Η πνευματική ζωή είναι η δυνατότητα να ελευθερωνόμαστε από τα πράγματα ορίζοντας εμείς αυτά κατά πως σκεπτόμαστε, αντί να ορίζουν αυτά εμάς, δηλαδή αντί να προσαρμοζόμαστε σε αυτά και να σκεπτόμαστε σύμφωνα με τις συνθήκες που μας υποβάλουν.

Μέσα μας βρίσκονται οι πηγές της πραγματικότητας.

Είναι η πρώτη φιλοσοφία που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ενός κόσμου που παγκοσμιοποιείται (ρωμαϊκή αυτοκρατορία). Σε ένα τέτοιο κόσμο διαφορετικών πραγματικοτήτων δεν μπορεί να υπάρξει παράγων συνεχείας και συνοχής παρά μόνο εντός. Απαντάει δηλαδή ο Πλωτίνος με τη φιλοσοφία του στο αίτημα για διαχείριση των πολλαπλών ταυτοτήτων: Είμαι πχ. Έλληνας αλλά είμαι και Ρωμαίος πολίτης. Το εντός συναιρεί τις μερικότητες και συστήνει μια καθολική ταυτότητα.

H Kristeva, το abject και η ποίηση

Η Kristeva που είναι της φροϋδικής σχολής μαζί με τον Lacan, επινόησε την ιδέα του abject. Το abject ενδημεί στον αρχαϊκό χώρο ανάμεσα στο υποκείμενο και στο αντικείμενο και προσπαθεί να κρατήσει τους δυο κόσμους ξεχωριστά.

Η θέα ενός πτώματος αναστατώνει τόσο τους ανθρώπους διότι ψυχαναλυτικά τους φέρνει αντιμέτωπους με την δική τους διαρκώς επικρεμάμενη απο-υποκειμενοποίηση, δηλαδή το θάνατο. Είναι κάτι ασφαλώς διαφορετικό βιωματικά από την απλή αντίληψη/γνώση του θανάτου ως ιδέα. Το πτώμα είναι η ολοζώντανη (pun not intended), σαρκωμένη κατάργηση της απαραίτητης ψυχικά διάκρισης μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου, αυτό που χωρίζει δηλαδή τον ενσυνείδητο άνθρωπο από τον κόσμο των άψυχων υλικών αντικειμένων.

Η σχολή Kristeva-Lacan δίνει μεγάλη έμφαση στη γλώσσα ως την κατεξοχήν λειτουργία που προκαλεί την επιθυμητή ανύψωση/διαχωρισμό του ανθρώπου από τον υλικό κόσμο στον κόσμο της αυτοσυνείδητης ύπαρξης.

Η ποίηση κατά την Kristeva αποτελεί ένα βασικό καθαρτήριο του abject, μια και χρησιμοποιεί την γλώσσα με τον οριακό τρόπο που αντανακλά τον αρχαϊκό χώρο όπου ενδημεί, τον χώρο ανάμεσα στο υποκείμενο και στο αντικείμενο, ή αλλιώς, το σημείο όπου ο πραγματικός, υλικός κόσμος μετασχηματίζεται στον φαντασιακό.

Ο Λακάν και οι τρείς ψυχικές δομές

 Η ψυχή χωρίζεται σε τρεις δομές-στάδια (περνάει από το ένα στο άλλο, αλλά υπολείμματα του καθενός μπορεί να παραμείνουν για πάντα):

1. Το Πραγματικό. [The Real]
Αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως Ανάγκες και ικανοποίηση. Είναι ένας κόσμος ολότητας και ολοκληρωτικής πλήρωσης. Δεν περιέχει υποκείμενα. Το παιδί μπαίνοντας στον κόσμο της γλώσσας αρχίζει και αποστασιοποιείται από αυτό το 'πραγματικό', πράγμα που το βιώνει ως απώλεια. Το πραγματικό παρόλα αυτά εκδηλώνεται συνέχεια στη ζωή ως ο βράχος στον οποίο σκάει η διαμορφωμένη αντίληψη για τον κόσμο (που την λέμε (καταχρηστικά) πραγματικότητα).

2. Η Φαντασιακή Τάξη [The Imaginary Order]
Η απώλεια, το τραύμα του αποχωρισμού από τον κόσμο της ικανοποίησης (η μητέρα είναι βασικό κομμάτι αυτού του κόσμου), δημιουργεί την Απαίτηση (η οποία εξ' ορισμού δεν μπορεί να ικανοποιηθεί) και την προβάλλει πάνω σε όλα τα γύρω αντικείμενα και ανθρώπους, επιθυμώντας να τα ενσωματώσει στον εαυτό του. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί οπότε εν τέλει, στην Φαντασιακή Τάξη, το παιδί διαμορφώνει ένα ναρκισσιστικό καθρέπτισμα του εαυτού του (Ideal Ego), για το οποίο φαντασιώνεται ότι είναι ολοκληρωμένο άτομο, σταθερό και συνεπές, προκειμένου να αναπληρώσει το αίσθημα απώλειας. Αυτό το καθρέπτισμα συνοδεύει λίγο ή πολύ κάθε άτομο στην μετέπειτα ζωή του, αναλόγως με το πόσο ικανοποιητικά θα περάσει στο επόμενο στάδιο.

3. Η Συμβολική Τάξη [The Symbolic Order] ή Οι Άλλοι
Η Συμβολική Τάξη είναι περί της Επιθυμίας. Το παιδί έχοντας πλέον εισέλθει ολοκληρωτικά στον κόσμο της γλώσσας και των κανόνων έχει πλέον μεταμορφωθεί σε ένα κενό ακόμα κέλυφος στο σχήμα της κουλτούρας και της γλώσσας. Πλέον μπορεί να αντιληφθεί τους Άλλους ως τέτοιους και να λειτουργήσει κοινωνικά. Έτσι η Απαίτηση υπακούοντας στις κοινωνικές επιταγές μετουσιώνεται σε Επιθυμία. Και πάλι όμως επειδή είτε ως Απαίτηση είτε ως Επιθυμία ο σκοπός της είναι η αναπλήρωση της πρωταρχικής απώλειας, η Επιθυμία δεν ενδιαφέρεται τόσο για να αποκτήσει το αντικείμενο της, όσο ενδιαφέρεται να συνεχίσει να επιθυμεί.

Γενικώς το Πραγματικό, το Φαντασιακό και το Συμβολικό συνεργάζονται/αντιπαλεύουν δημιουργώντας τον ψυχοδυναμικό μας κόσμο.

Ο Λακάν, το πραγματικό και η πραγματικότητα

Ο Λακάν θεωρεί ότι είναι πολύ σημαντικός ο διαχωρισμός της πραγματικότητας (ο φαντασιακός κόσμος που πείθουμε τον εαυτό μας ότι είναι ο κόσμος γύρω μας) και του πραγματικού (η υλική πραγματικότητα γύρω μας που υπάρχει πέρα από τη γλώσσα και άρα πέρα από κάθε δυνατότητα να εκφραστεί).

Η είσοδος του ανθρώπου στη γλωσσική έκφραση συνιστά την ανεπίστρεπτη αποσύνδεσή του με το πραγματικό. Από εκεί και πέρα, το πραγματικό κάνει την εμφάνισή του ως ο βράχος πάνω στον οποίο αποτυγχάνουν οι φαντασιώσεις μας.

Η 'σκιά' του Καρλ Γιούνγκ

Η Σκιά (shadow) είναι το άθροισμα των πλευρών ενός ανθρώπου με τις οποίες αυτός βρίσκεται σε ρήξη/άρνηση. Η σκιά συνεχώς σαμποτάρει τις ενσυνείδητες αποφάσεις του ατόμου και επιπλέον προβάλλεται πάνω στους υπόλοιπους ώστε να εξισορροπήσει την απογοήτευση και ταυτόχρονα να κρύψει την πραγματική πηγή των αποτυχιών (που είναι η ρήξη με τον εαυτό).

Η αντιπαράθεση του ατόμου με άλλους που έχουν τις ιδιότητες με τις οποίες το άτομο βρίσκεται σε ρήξη εξορκίζει την πιθανότητα να τις κατέχει κι ο ίδιος.

Η λύση βρίσκεται στην συμφιλίωση με τις πλευρές του εαυτού με τις οποίες το άτομο βρίσκεται σε ρήξη.

Το πρώτο βήμα για τη λύση φυσικά είναι η αναγνώριση της Σκιάς.

Η Σκιά γίνεται αντιληπτή μέσω μιας κύριας ένδειξης: Της αυτόματης, αντανακλαστικής συναισθηματικής αντίδρασης (αντίθεση, αποστροφή) απέναντι σε συγκεκριμένες καταστάσεις, ανθρώπους ή γεγονότα. Στις περιπτώσεις αυτές συνήθως η Σκιά έχει προβληθεί πάνω στον εκάστοτε εξωτερικό παράγοντα, δίνοντας στον εξωτερικό (συνήθως) παρατηρητή και την ένδειξη του από ποιοι είναι οι παράγοντες ρήξης από τους οποίους αποτελείται η Σκιά.

Ουσιώδης σημείωση: Η Σκιά δεν αποτελείται απαραίτητα από αντικειμενικώς μη-επιθυμητά χαρακτηριστικά (ειδικά σε άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση). Για παράδειγμα η αυταρχικότητα κάποιου μπορεί να είναι ο πόλεμος του υποσυνείδητού του απέναντι στην (υποτιθέμενη ή μη) ευαισθησία και αδυναμία άλλων, ώστε να αποκρυφτεί η αδυναμία και ευαισθησία του ίδιου του υποκειμένου και να επιβεβαιωθεί η διάστασή του από αυτήν.

Ο Γιούνγκ λέει ότι όσο λιγότερο αναγνωρίζει ενσυνείδητα το άτομο την Σκιά του και όσο λιγότερο ενσωματωμένη είναι στην ενσυνείδητη ζωή του, τόσο πιο σκοτεινή και παχιά είναι η Σκιά. Και όσο πιο σκοτεινή και παχιά γίνεται, τόσο περισσότερη δύναμη αποκτάει, δηλαδή τόσο περισσότερο είναι σε θέση να πραγματώνεται δια της προβολής. Και όσο συμβαίνει αυτό, τόσο μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ Εγώ και πραγματικότητας.

Η Σκιά όμως αναγνωρίζεται από τον Γιούνγκ και ως δημιουργική δυναμική. Προφανώς η ένταση που δημιουργεί το χάσμα Εγώ και πραγματικότητας θα εξωτερικευθεί: Μπορεί στην τέχνη, μπορεί στον πόλεμο.

Μια επίκαιρη εφαρμογή του παραπάνω είναι η άνοδος της Χρυσής Αυγής. Τα άτομά της αποτελούνται από άτομα κυρίως πολύ χαμηλής μόρφωσης, χαμηλών εισοδημάτων και γενικώς από το περιθώριο. Τα υποκείμενα όμως είναι πολύ ευκολότερο να αρνηθούν αυτή τη σύνολη κατωτερότητα από το να την καταπολεμήσουν. Έτσι η κατωτερότητα ζει στο ασυνείδητο και προβάλλεται όπου είναι προσφορότερο: Σε φτωχούς μετανάστες. Ο πόλεμος μαζί τους σιγουρεύει το συνειδητό για την υποτιθέμενη διαφορά επιπέδου με αυτούς και απωθεί ακόμα πιο βαθιά στο ασυνείδητο την κατωτερότητα. Όσο πιο βαθιά πάει όμως, τόσο οι προβολές είναι δυνατότερες και δημιουργούν ακόμα περισσότερο το αντικείμενό τους. Ο μετανάστης εν τέλει ενσαρκώνει το απόλυτο Κακό που πρέπει να αφανιστεί.

Post-humanism

Σλαβόι Ζίζεκ - Apocalyptic Times


Πάλι συνέχεια του προηγούμενου:

Η όλη αντιπαράθεση με τις εξελίξεις της ρομποτικής και των εμφυτευμάτων βελτίωσης του ανθρώπου και την ευγονική είναι ανόητη γιατί είναι απλώς σύμπτωμα του τι θεωρούμε τώρα ότι είναι άνθρωπος.

Δηλαδή η αντιπαράθεση άνθρωπος - μη-άνθρωπος είναι μια ψευδής αντιπαράθεση. Είναι λάθος να ψάχνουμε εκεί για μια μέση λύση για 'να διατηρήσουμε τον άνθρωπο αλλά χωρίς να αρνηθούμε την επιστήμη και τα οφέλη της'.

Όπως και στο ψευδοδίλλημα φιλελευθερισμός vs. φονταμενταλισμός η απάντηση είναι ότι αυτά πάνε μαζί και πρέπει να τους αντιπαραβάλλουμε τον πόλο της αυθεντικής αριστεράς, έτσι και εδώ στο πρόβλημα του 'ω θεέ μου θα γίνουμε ρομπότ', πρέπει να βρούμε το ανάλογο της αυθεντικής αριστεράς. Και αυτό θα σημαίνει να επανορίσουμε την ανθρωπότητα.

Τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος με βάση αυτές τις εξελίξεις; Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Ο Χάμπερμας του 'modernity as an unfinished project' τώρα που γέρασε και οι εξελίξεις κοντεύουν να ολοκληρώσουν το project έγραψε βιβλίο μαζί με τον παπα-Ράτσινγκερ ότι καλύτερα το project να μείνει ημιτελές. Όχι! Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Πρέπει να επανορίσουμε την ανθρωπότητα.

Δική μου σκέψη-κατάληξη (τα έλεγα εγώ αυτά από το 1999):
Kαι αν είναι να γίνουμε ιδεατές οντότητες που θα τρέχουν μέσα σε άυλους κβαντικούς υπολογιστές, so be it! Από την άλλη, η όλη ιδέα ότι κάπου χάθηκε η ισορροπία και πρέπει να την ξαναβρούμε, όλη αυτή η ιδέα του ότι είμαστε αναπόσπαστο κομμάτι της γης (holistic civilization), αυτό θα είναι το τέλος μας.

Ο πόλεμος των άκρων και η σύνθεση

Σε συνέχεια του σκεπτικού από το προηγούμενο post, o Zizek λέει ότι θα πρέπει να αποφεύγουμε όπως ο διάβολος το λιβάνι την λογική της σύνθεσης μεταξύ δυο αντιτιθέμενων θέσεων όταν η μια από αυτές είναι αντιθετικό παράγωγο της άλλης.

Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητο να αναγνωρίζουμε ποιο είναι το καθοριστικό στοιχείο στις θέσεις μας, αυτό που δημιουργεί τη γιουνγκιανή σκιά του.

Η θέση του Ζίζεκ για παράδειγμα είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος να συγκεράσουμε φονταμενταλισμό (communitarian-totallitarianism) και φιλελευθερισμό (liberal individualism) (ένας από τους μεγάλους παγκοσμίους πολέμους μας που είναι σε εξέλιξη) μια και ο φονταμενταλισμός (όπως φαίνεται από άφθονα παραδείγματα) είναι αποτέλεσμα του φιλελευθερισμού.

Η λύση λοιπόν είναι να αναγνωρίσουμε ως ψευδό τον πόλεμο φονταμενταλισμού - φιλελευθερισμού και να μην ψάχνουμε να βρούμε κάποια ενδιάμεση σύνθεση.

Κάθε φορά που κάποιος την πέφτει στην κομμουνιστική φιλοσοφία επικαλούμενος τα αποτυχημένα παραδείγματα εφαρμογής της πρέπει να του υπενθυμίζεται ότι δεν μπορεί ύστερα να χρησιμοποιεί για την υπεράσπιση του καπιταλισμού/φιλελευθερισμού το επιχείρημα ότι δεν είναι αρκετά ελεύθερος ο καπιταλισμός και γι' αυτό αποτυγχάνει.

Αν λοιπόν υπάρχει κάτι που αξίζει να σωθεί στον φιλελευθερισμό, πρέπει να πάμε ένα βήμα μετά τον φιλελευθερισμό. Η πραγματική αντίθεση είναι όλο αυτό το πεδίο του φιλελευθερισμού (μαζί με τον φονταμενταλισμό που παράγει) από τη μία versus την αυθεντική αριστερά.

Κάθε φασισμός είναι ένδειξη/αποτέλεσμα μιας αποτυχημένης επανάστασης. Εδώ ο Ζίζεκ μάλλον εννοεί ότι απέτυχε η κομμουνιστική επανάσταση και έρχονται οι φασισμοί. Οπότε πρέπει να ξαναεφεύρουμε την αυθεντική αριστερά.

Ναζί και Εβραίοι

Σημειώσεις από ομιλία του Ζίζεκ

The Jungian notion of 'shadow' as the misrecognized alter ego 

Η Γιουνγκιανή 'σκιά' ως το μισητό μας άλτερ-έγκο που δεν θέλουμε να αναγνωρίσουμε και το πολεμάμε ενσαρκώνοντάς/φαντασιώνοντάς το σε τρίτους.

Ο Άρνολντ Σενμπεργκ έλεγε ότι η όλη ιστορία του αριανισμού ήταν απλώς μια μίζερη μίμηση της αυτοσύστατης ταυτότητας των Εβραίων ως το επίλεκτο έθνος.


Μπορείς να πεις για τους Ναζί ότι στην εικόνα του Εβραίου θα πρέπει να αναγνωρίσουν το καταπιεσμένο, περιθωριοποιημένο μέρος του εαυτού τους.

Η εικόνα του Εβραίου είναι το σύμπτωμα όλων αυτών που έχουν αποκηρυγμένα οι Ναζί και        επιστρέφει για να σε στοιχειώσει σαν το τρομερό στοιχείο του Εβραίου - φάντασμα.

(το κλασσικό παράδειγμα με τον αυστηρό πατέρα που έγινε υποσυνείδητα Ναζί για να υποτάξει/συγκαλύψει/αρνηθεί την ομοφυλοφυλία του)

 Αυτό όμως δεν λειτουργεί αμφίδρομα. Μπορούμε να πούμε ότι ο Ναζί είναι το σύμπτωμα του Εβραίου; Ένας Εβραίος μπορεί να δει τον Ναζί που τον στοιχειώνει σαν απλώς το αποκηρυγμένο μέρος της δικής του ταυτότητας; Όχι.

Ουμανισμός, παιδιά και υπερήρωες

Η θέση είναι ότι τα παιδιά δεν πρέπει να βλέπουν ταινίες και παιδικά με υπερήρωες.  Ο υπερήρωας είναι ο υπερβατικός σωτήρας που αναμένεται από τον αβοήθητο άνθρωπο.  Καλλιεργεί την μοιρολατρία και σαν μήνυμα δεν βοηθάει τον άνθρωπο να υπερβεί τον εαυτό του επανορίζοντας τί είναι ο άνθρωπος. Δυστυχώς στην ζωή δεν υπάρχουν υπερήρωες και τα προβλήματα περιμένουν τους ανθρώπους να τα λύσουν. Το παιδί στην παιδική ηλικία ταυτίζεται με τον υπερήρωα, αλλά γρήγορα αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να πετάξει, με αποτέλεσμα για τα προβλήματά του να περιμένει κάποιον από τον ουρανό...

Αν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται

Όπως σε ένα φράγμα μια ελάχιστη ρωγμή από την οποία θα αρχίσει να διαρρέει νερό, πολύ σύντομα από την πίεση θα ανοίξει και όλο το φράγμα θα καταρρεύσει, έτσι και στη λογική, αν δεχτούμε κάτι αυθαίρετο και αστήρικτο οσοδήποτε μικρό, από εκείνη τη χαραμάδα σύντομα θα τρυπώσει ένας ολόκληρος ζωολογικός κήπος παραλογισμού.

Αν πάλι δεχτούμε κάτι αυθαίρετο τόσο μεγάλο όσο το ότι ο Ιησούς περπάτησε στο νερό, είναι ο υιός του Θεού και αναστήθηκε, τότε ο κόσμος παραλογισμού που ακολουθεί σύντομα μας αποκαλύπτεται.

Κάποιοι μουσάτοι κύριοι με μαύρες ρόμπες αρχίζουν να μας λένε ότι μετατρέπουν (με τη χάρη Του φυσικά) το νερό σε αγιασμό, το κρασί και το ψωμί σε αίμα και σώμα του Κυρίου. Φυσικά και πρέπει να το δεχτούμε αφού δεχτήκαμε εξαρχής τον παραλογισμό ενός θαυματοποιού Ιησού, και τους ιερούς ακόλουθούς του. Αυτοί οι κύριοι σύντομα αρχίζουν να μας λένε τι μπορούμε να τρώμε και πότε, τι δεν κάνει να τρώμε, ποια να είναι η ηθική μας, με ποιον να κοιμόμαστε, τι δεν κάνει να διαβάζουμε. Δεν μπορούμε να τα αμφισβητήσουμε, αν θέλουμε να είμαστε φιλοσοφικά συνεπείς, αφού εξ'αρχής δεχτήκαμε τον υπερβατικό Ιησού και μετά το ένα φέρνει αναπόφευκτα το άλλο.

Και μετά, οι κύριοι αυτοί θα πουν ότι ο Θεός θέλει να πάμε να εποικίσουμε την τάδε γη (βλ. αλύτρωτες πατρίδες). Και μετά ο Θεός δια των εκπροσώπων του θα πει ότι ξεκινάμε ιερό πόλεμο γιατί δεν μπορούμε να υποφέρουμε τους άπιστους αυτόχθονες.

Δέξου το Α, και μην αμφιβάλλεις ότι θα σε φτάσει στο Ω. Αν όχι εσένα, σίγουρα ένα ικανό αριθμό συνανθρώπων σου.

Ερμηνευτική της Βίβλου, και η αντίφαση της ηθικής πηγής

Οι θεολόγοι όταν ερωτώνται για τις διάφορες ιστορίες της Βίβλου που προτείνεται η μισογυνία (Παύλος), ή ο ρατσισμός ή σκλαβιά, ή ο θάνατος σαν τιμωρία για μοιχεία κτλ, ή οτιδήποτε άλλο 'κακό', λένε ότι πρέπει να τις βλέπουμε κάτω από το πρίσμα της ερμηνευτικής και ότι η ηθική τους αναφέρεται σε περασμένες κοινωνίες. Αντίθετα μας δείχνουν προς άλλες ιστορίες που η ηθική τους είναι ευρέως αποδεκτή στις μέρες μας.

Μα τότε, χρησιμοποιούμε μια ηθική εκτός της Βίβλου για να διαλέξουμε τις ηθικές ιστορίες, και άρα η Βίβλος δεν είναι πηγή της ηθικής.

Έτσι, γιατί να μην παρακάμψουμε τελείως την Βίβλο και την πίστη γενικά;

Ηθική και το χεγκελιανό 'αντικειμενικό πνεύμα'

Οι ηθικές αξίες αντανακλώνται μόνο στις πράξεις. Αν η θεωρία με την πράξη διαφωνούν, στην πραγματικότητα η ηθική ακολουθεί μόνο τις πράξεις. Υποκρισία είναι όταν η δηλούμενη ηθική δεν εφαρμόζεται στην πράξη. Το 'αντικειμενικό πνεύμα' του Χέγκελ είναι το σετ των άγραφων κανόνων που υπάρχουν στο παρασκήνιο των πράξεων μας.

Γιατί οι θρησκείες της προσωπικής σωτηρίας είναι αρλούμπες για μωρόγερους;

Λέει ο Γιανναράς σχετικά με την ιεράρχηση των προβλημάτων μας:

...Να λύσουμε πρώτα το 'εφιαλτικό αινιγμα του θανάτου', και μετά να ασχοληθούμε με το οικολογικό πρόβλημα, μια και το δεύτερο αφορά την εφήμερη ύπαρξή μας, ενώ το πρώτο την αιώνια μας ζωή.

 Αιώνια ζωή υπάρχει ασφαλώς, αλλά φυσικά όχι με τον τρόπο που ετοιμόρροποι μωρόγεροι καθώς και πλανημένοι, ξιπασμένοι νέοι προτίθενται να πιστέψουν. 

Η αιώνια ζωή είναι το πέρασμα της σκυτάλης από τον ένα οργανισμό στον άλλο, στο συμπαντικό συνεχές, και πιο συγκεκριμένα όταν μιλάμε για ανθρώπους, η αιώνια ζωή είναι η μεταλαμπάδευση των ιδεών από τον ένα άνθρωπο στον άλλο. Μέσα από τις ιδέες και τις πράξεις του κάθε ανθρώπου, φωτίζεται ο δρόμος των ερχόμενων. Τα έχει πει ο Καζαντζάκης απείρως πιο όμορφα από μένα.


Έτσι μια ζωή καλοσύνης, προσφοράς και αγάπης δεν θα σου εξασφαλίσει μια θέση στον παράδεισο όπου η δική σου ψυχούλα θα την περνάει ζάχαρη, ενώ οι άλλες θα γίνονται μερέντα στην κόλαση, αλλά μια τέτοια ζωή θα έχει φωτίσει όσους πέρασαν από το πλάι σου σε όλη τη ζωή σου, και θα τους έχει αφήσει μια τέτοια κληρονομιά που είναι πιθανό να γίνουν συνεχιστές σου. 

Αυτό είναι η αιώνια ζωή και έχει αποκλειστικά κοινωνικό χαρακτήρα, ενώ διασφαλίζει μια κάποια πιθανότητα σωτηρίας όχι δικιάς σου, προσωπικής σωτηρίας, αλλά της αυριανής κοινωνίας.


Τα περί αθανασίας της ψυχής, στο μέτρο που ταιριάζουν με την γενική ιδέα του περάσματος των ιδεών και των πράξεων από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι αποδεκτά, αλλά πολύ φοβάμαι ότι η ορολογία προδιαθέτει ρηχούς και φοβητσιάρηδες ανθρώπους να φαντασιώνονται μια προσωπική σωτηρία. Τι τραγικά εγωιστική θεώρηση!

Συμβολικός ευνουχισμός

Στην ψυχοανάλυση: Το βίωμα του κενού μεταξύ του τρόπου που μας προσλαμβάνουν οι τρίτοι σύμφωνα με κάποιες ιδιότητές μας (πρωθυπουργός, μεγάλος συγγραφέας, ποιητής κτλ) και της (μίζερης) άμεσης φυσικής παρουσίας μας. Πως προβάλλεται το θλιβερό σκήνωμά μας πάνω στα μεγάλα έργα μας; Και το ανάποδο φυσικά...

περί χλιδής

Είναι χλιδή η συμβολική αναπαράσταση της συμπυκνωμένης απόλαυσης.

Υπαρξισμός

σημειώσεις πάνω στο σαρτρικό 'Existentialism is a humanism'

Το αθεϊστικό δόγμα που λέει: Η ύπαρξη προηγείται της ουσίας.

Ο φιλοσοφικός αθεϊσμός του 18ου αιώνα (Ντιντερό, Βολταίρος, Κάντ) υπονοεί το αντίθετο: Κάθε συγκεκριμένος άνθρωπος είναι ενέργημα (instance) μιας ουσίας (ανθρώπινη φύση). Για την ακρίβεια δεν είναι ότι υπονοεί ακριβώς το αντίθετο, απλώς δεν έχει ολοκληρώσει το πέρασμα στον αθεϊσμό: αρνείται την ύπαρξη ενός Δημιουργού αλλά εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται τον άνθρωπο σαν δημιούργημα. Και κάθε δημιούργημα προηγείται σαν σύλληψη και έπεται ως ενσάρκωση. Έτσι, στη φιλοσοφία αυτή, τόσο ο άνθρωπος των σπηλαίων όσο και ο μπουρζουάς μοιράζονται την ίδια ουσία και αποτελούν ενσάρκωση του Ανθρώπου.

Ο υπαρξιακός αθεϊσμός λέει ότι αν δεν υπάρχει δημιουργός, τότε τουλάχιστον ένας άνθρωπος υπήρξε πριν να υπάρξει Άνθρωπος. Αυτό ο Heidegger το λέει 'ανθρώπινη πραγματικότητα'. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι πρώτα ο άνθρωπος υπάρχει και μετά αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τον ορίζει.

Έτσι λοιπόν, το ζήτημα εδώ είναι:
  ανθρώπινη φύση (ουσία) vs. ανθρώπινη πραγματικότητα (ύπαρξη)

Ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα παραπάνω από ό,τι κάνει ο ίδιος τον εαυτό του. Είναι ο άνθρωπος ως (δρων) υποκείμενο. Αυτό είναι το κεντρικό δόγμα του υπαρξισμού.

Κάθε άνθρωπος είναι λοιπόν μοναδικός κάτοχος του εαυτού του και φέρει την πλήρη ευθύνη για το ποιος έχει γίνει. Εδώ όμως βρίσκεται και μια βαθύτερη συνέπεια του υπαρξισμού: Με κάθε προσωπική επιλογή που κάνει ο καθένας για το ποιος θέλει να είναι, καταφάσκει υπέρ της μιας ή της άλλης αξίας. Στην πραγματικότητα, μέσω του παραδείγματος που δίνει, η επιλογή του καθενός είναι δεσμευτική για όλη την ανθρωπότητα (με την έννοια ότι την επηρεάζει έστω και λίγο). Αυτή την συνεκτική πτυχή της υποκειμενικότητας συχνά παραβλέπουν όσοι επιτίθενται στον υπαρξισμό απομειώνοντάς τον σε μια ατομιστική φιλοσοφία που δεν μπορεί να συστήσει κοινωνία.

Τρία κεντρικά σημεία του Υπαρξισμού

Αγωνία πριν την απόφαση, εγκατάλειψη αφού την κάνουμε μόνοι μας και απόγνωση για τις συνέπειες.

Α. Η αγωνία
Η αναγωγή της ευθύνης της προσωπικής επιλογής μας σε ευθύνη επιλογής για όλη την ανθρωπότητα γεμίζει τον άνθρωπο αγωνία.  Όσοι διατείνονται ότι οι επιλογές τους δεσμεύουν μόνο τους ίδιους απλώς εξαπατούν τον εαυτό τους, μεταμφιέζοντας/απωθώντας έτσι την αγωνία τους. Καλό και κακό δεν προϋπάρχει: Κάθε επιλογή μας ορίζει αναπόφευκτα αυτό που είναι καλό, και το ορίζει για όλους.

Β. Η εγκατάλειψη
Αν ο Θεός δεν υπάρχει τότε δεν υπάρχει και καμιά καθαυτή Αξία (a priori της ύπαρξης). Η γνωστή ρήση του Ντοστογιέφκσυ 'Αν δεν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται' είναι βασική αξία του υπαρξισμού. Δεν προϋπάρχει τίποτα για να βασιστείς πάνω του. Ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος: Σε κάθε στιγμή χωρίς καμιά υποστήριξη, χωρίς καμιά βοήθεια είναι αναγκασμένος να εφευρίσκει και να ορίζει τον Άνθρωπο. Να δημιουργεί τις αξίες του και να δρα με αυτές. Ούτε καν το συναίσθημα δεν είναι δυνατόν να συμβουλευτούμε για να αποφασίσουμε δράση: Το συναίσθημα εντέλει τεκμαίρεται από τις δράσεις στις οποίες μας οδηγεί, άρα δεν μπορεί να χρησιμεύσει σαν οδηγός δράσης...

Γ. Η απόγνωση
Δράσε χωρίς ελπίδα. Μην ελπίζεις σε τίποτα πέρα από αυτό που ο ίδιος θα πράξεις. Είναι το Καζαντζακικό 'εσύ, μόνος σου θα σώσεις τον κόσμο. Αν δεν τον σώσεις εσύ, κανένας δεν θα τον σώσει'.

---

Ο άνθρωπος είναι το άθροισμα των πράξεών του. Η μοίρα του βρίσκεται εντός του.

Η μόνη Αλήθεια που υπάρχει είναι η αυτοσυνείδηση της ύπαρξης.

Αυτό που δεν εξηγεί κατά τη γνώμη μου επαρκώς είναι το πως με βάση το κεντρικό δόγμα 'Σκέφτομαι άρα υπάρχω' αναγνωρίζουμε τον Άλλον. Προσπερνάει τον Κάντ που δικαίως αναρωτιέται: εγώ σκέφτομαι· ο δίπλα πως ξέρω ότι σκέφτεται και δεν είναι ένα ενεργούμενο αυτόματο; Πιθανόν Σάρτρ και Κάντ είναι μη συγκρίσιμα μεγέθη. Ο Καντ ήταν γνωσιακός και ηθικός φιλόσοφος και γι' αυτό σκοτίστηκε αν οι θέσεις του συχνά αποτελούν μεταφυσικό μηδενισμό που καθηλώνει στην απραξία και την αγνωσία. Ο Σάρτρ από την άλλη είχε τον άνθρωπο στο επίκεντρο του προβληματισμού του και για να σχηματίσει μια φιλοσοφία που να τον εξυψώνει δικαιούται να παρακάμπτει μερικά άλυτα γνωσιοθεωρητικά αγκάθια...

Μπορεί όπως ειπώθηκε να μην υπάρχει μια παγκόσμια 'ανθρώπινη φύση' ή ουσία, όμως υπάρχει κάτι που είναι παγκόσμιο: η συνθήκη της ύπαρξης. Είναι όλοι οι περιορισμοί που ορίζουν την θέση κάθε ανθρώπου στο σύμπαν. Για παράδειγμα: Κάθε άνθρωπος που γεννήθηκε, θα δουλέψει στη γη και θα πεθάνει στη γη (αυτό πλέον δεν είναι τόσο σίγουρο, αλλά anyway). Και κάθε άνθρωπος θα πρέπει να τοποθετηθεί απέναντι σε αυτές τις συνθήκες με τις πράξεις του: Να τις αμβλύνει, να τις αρνηθεί ή να συμβιβαστεί με αυτές. Κάθε σκοπός των ανθρώπινων πράξεων τοποθετείται απέναντι σε αυτές ακριβώς τις συνθήκες και άρα κάθε σκοπός έχει παγκόσμια αξία.

Επίσης, ακριβώς επειδή κάθε σκοπός αποτελεί μια τοποθέτηση απέναντι στις παγκόσμιες συνθήκες της ύπαρξης, οι σκοποί μπορούν να γίνουν κατανοητοί από όλους τους ανθρώπους σε όλες τις εποχές, αν δοθούν οι απαραίτητες πληροφορίες (το context).

Εδώ μια πιθανή ένσταση είναι ότι αν οι σκοποί όπως ορίστηκαν εδώ εξαντλούνται στο να αναφέρονται στις συνθήκες της ύπαρξης, τότε πως μπορεί ο άνθρωπος να μη χάσει την πρόσβαση σε αγαθά που υπερβαίνουν τον υλικό κόσμο; Πως θα παραμείνει προσπελάσιμος ο κόσμος του πνεύματος και του Αγαθού;

Άλλη ένσταση που προκύπτει από τον ηθικό μηδενισμό του υπαρξισμού είναι ότι δεν μπορείς ποτέ να κρίνεις τις πράξεις κάποιου αφού δεν υπάρχει λόγος να προτιμήσεις τον ένα σκοπό από τον άλλο (δεν υπάρχει μια αναλλοίωτη αξία αναφοράς)

Υπαρξισμός και Ουμανισμός

Υπάρχουν δυο βασικές προσεγγίσεις του Ουμανισμού: Η μία λέει ότι ο άνθρωπος είναι η απόλυτη αξία και αποτελεί καθαυτό σκοπό. Ο Υπαρξισμός είναι τελείως αντίθετος με αυτή την προσέγγιση. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποτελεί σκοπό γιατί αυτό θα προϋπέθετε έναν ορισμένο εξ'αρχής Άνθρωπο προς τον οποίο να τείνουν οι προσπάθειες. Όμως ο Ανθρωπος ορίζεται κάθε στιγμή από τις πράξεις άρα δεν μπορεί να αποτελέσει σκοπό.

Σε αυτή την προσέγγιση του ουμανισμού είναι που θεωρείται ότι κάθε άνθρωπος ως ενσάρκωση του Ανθρώπου-σκοπού αποκτά αξία η οποία προέρχεται από την εξύψωση που προσφέρουν στον Άνθρωπο-σκοπό ορισμένοι πρωτοπόροι άνθρωποι. Δικαιούμαι κι εγώ λοιπόν που στη ζωή μου τίποτα δεν έχω προσπαθήσει και τίποτα δεν έχω καταφέρει, να αναφωνώ με δέος και (αυτο)θαυμασμό 'τί εκπληκτικό πλάσμα ο άνθρωπος!', επειδή κάποιοι χτίσαν τις πυραμίδες. Ο υπαρξισμός είναι τελείως αντίθετος με αυτή τη θεώρηση.

Ο υπαρξισμός συμπλέει με τη θεώρηση ότι ο άνθρωπος με την δυνατότητά του για αυθυπέρβαση δια της υποκειμενικότητάς του (ο άνθρωπος ως δρων), και με τις άπειρες μορφές που μπορούν να πάρουν αυτές οι υπερβάσεις (αφού δεν υπάρχει τίποτα προκαθορισμένο), βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος. Δεν υπάρχει εξωτερικός νομοθέτης· μόνος του ο άνθρωπος πρέπει να θέσει τις αξίες του, να θεμελιώσει πάνω τους τις πράξεις του, να οδηγήσει τον εαυτό του στο μέλλον του. Αυτός είναι ο ανθρωπιστικός υπαρξισμός.

Ο Υπαρξισμός τελικά είναι η προσπάθεια να κατακτήσουμε όλα τα συμπεράσματα που απορρέουν από μια αθεϊστική θεώρηση. Ο Υπαρξισμός δεν ασχολείται καν με το αν υπάρχει Θεός ή όχι, αλλά δείχνει ότι ακόμα και αν υπήρχε, πάλι δεν θα άλλαζε τίποτα: κανένας δεν μπορεί να σώσει τον άνθρωπο από τον εαυτό του και την εγγενή ελευθερία του. Μόνο ο ίδιος.

Και λίγη ορολογία:

En-Soi: "In itself"- existence defined by the nature of the thing.
Pour-Soi: "For itself"- existence chosen by the thing.

Αντισημιτισμός και Αντισιωνισμός

από Τάκη Φωτόπουλο

Αντισημιτισμός:
...Η βιομηχανία αυτή έχει τεραστία επιτυχία στο να επιβάλλει αυτολογοκρισία σε πολλούς καλοπροαίρετους που θα ήθελαν να εναντιωθούν κατά της Σιωνιστικής εθνοκάθαρσης στην Παλαιστίνη. Το κύριο μέσο που χρησιμοποιείται για τον σκοπό αυτό είναι η άκρατη σύγχυση που εσκεμμένα δημιουργεί η Σιωνιστική προπαγάνδα όταν ταυτίζει τον αντισιωνισμο με τον αντισημιτισμό. Ο αντισημιτισμός, ο οποίος κατέληξε στην Ναζιστική κτηνωδία, δεν ήταν παρά η λογική κατάληξη πολλών εξοντωτικών διωγμών κατά των Εβραίων, από την μεσαιωνική Ισπανία μέχρι την Τσαρική Ρωσία κ.λπ., και είχε εντελώς διαφορετικά αίτια και διαφορετικό χαρακτήρα από τον αντισιωνισμο. Ο ιστορικός αυτός αντισημιτισμός ξεκινούσε είτε από ηλίθιους θρησκευτικούς λόγους και δεισιδαιμονίες είτε από το γεγονός ότι οι Εβραϊκές κοινότητες, σε αντίθεση με άλλες κοινότητες μεταναστών, δεν αφομοιωνόντουσαν ποτέ στις ευρύτερες εθνικές κοινότητες που τις φιλοξενούσαν αλλά διαφύλασσαν ως κόρη οφθαλμού την εθνικο-θρησκευτική τους ταυτότητα, με την αποθάρρυνση των μικτών γάμων, την καλλιέργεια του μύθου του περιουσίου λαού κ.λπ. Εάν σε αυτό προστεθεί ότι ένα τμήμα των Εβραϊκών αυτών κοινοτήτων συνήθως αποτελούσε και σημαντικό στοιχείο των ντόπιων ελίτ, τότε, μπορεί κανείς να εξηγήσει τον ιδιότυπο ρατσισμό που είχε δημιουργηθεί, κυρίως ανάμεσα ατά κατώτερα κοινωνικά στρώματα των χωρών που φιλοξενούσαν τις Εβραϊκές κοινότητες, δηλαδή τον αντισημιτισμό, που οδήγησε στα ιστορικά εγκλήματα κατά της Εβραϊκής φυλής.


Αντισιωνισμός:
Όμως οι δέκτες αυτού του αντισημιτισμού ήταν μόνο θύματα και ποτέ δεν επιδίωκαν την υπονόμευση (αν όχι τον εξανδραποδισμό) άλλων πολιτιστικών ταυτοτήτων. Ακόμη μάλιστα και όταν ήταν θύτες, λόγω της κοινωνικο-οικονομικής θέσης τους στη κοινωνία, ούτε τα κίνητρα τους ήταν ρατσιστικά ούτε οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν εναντίον των θυμάτων τους ήταν η ωμή βία. Αντίθετα, ο αντισιωνισμος δεν στρέφεται ποτέ αδιακρίτως κατά των Εβραίων πολιτών αλλά συγκεκριμένα εναντίον των Σιωνιστών που εκμεταλλεύθηκαν το ναζιστικό έγκλημα (και ακόμη το εκμεταλλεύονται, όπως έδειξαν πρόσφατα στελέχη της Εβραϊκής αντισιωνιστικης Αριστεράς) και την παγκόσμια συμπάθεια που δημιουργήθηκε για τον Εβραϊκό λαό, ώστε να στήσουν, μέσω μιας ρατσιστικής εθνοκάθαρσης, ένα «καθαρό» Εβραϊκό κράτος σε βάρος των λαών που ζούσαν στα χώματα της Παλαιστίνης από αιώνες. Ο αντισιωνισμός δηλαδή στρέφεται όχι εναντίον θυμάτων αλλά εναντίον φρικτών θυτών που όλα αυτά τα χρόνια επιδιώκουν, με την αποφασιστική βοήθεια αυτών που ελέγχουν την οικονομία της αγοράς (που για τους δικούς τους λόγους ήθελαν τον χωροφύλακα τους στη Μέση Ανατολή) να κτίσουν, χρησιμοποιώντας αδίστακτα την φυσική η οικονομική βία το εθνικά καθαρό κράτος τους. Έτσι, μη αρκούμενοι στην καταφανή αδικία που συνιστούσε η απόφαση του ΟΗΕ του 1948 που τους παραχωρούσε 55% της γης παρά το γεγονός ότι αποτελούσαν λιγότερο από το 40% του πληθυσμού, προχώρησαν όλα αυτά τα χρόνια στη μαζική εκδίωξη των Αράβων από τα εδάφη τους, έτσι ώστε σήμερα να ελέγχουν de jure σχεδόν το 90% της παλαιστινιακής γης και de facto to 100%, ενώ οι πιο «προοδευτικοί» από αυτούς απλώς δηλώνουν διατεθειμένοι να αρκεστούν «γενναιόδωρα» στο 78% αυτής της γης για να δημιουργηθεί κάποια παρωδία Παλαιστινιακού κράτους!.

Διεθνής Αμνηστία και επιλεκτικές ευαισθησίες

...από κείμενο του Τάκη Φωτόπουλου

Η ιδεολογία της Νέας Τάξης στηρίζεται στο δόγμα της περιορισμένης κυριαρχίας σύμφωνα με το οποίο η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι μια καθολική αξία η οποία έχει προτεραιότητα έναντι άλλων αξιών όπως η εθνική κυριαρχία.

Αυτή η ιδεολογία υποστηρίχτηκε από διάφορα πράσινα κόμματα και ΜΚΟ, όπως η Διεθνής Αμνηστία.

Στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διακρίνονται τα πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες (ελευθερία έκφρασης, λόγου, ιδιοκτησίας, προστασία από διακρίσεις, αυθαίρετη σύλληψη κτλ (φιλευλεύθερη παράδοση)), από τα πολιτιστικά, κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα (ιστορική αφετηρία η σοσιαλιστική παράδοση: δικαίωμα στην εκπαίδευση, στην εργασία, αμειβόμενη άδεια, κοινωνική ασφάλιση κτλ).

Η δεύτερη γενιά δικαιωμάτων προέκυψε ως αναγκαιότητα αφ' ης στιγμής φάνηκε πως η φιλελεύθερη αντίληψη δεν λάμβανε υπόψιν τη σχέση ατομικών ελευθεριών με την κοινωνικο-οικονομική τους βάση (αγνοούσε τη δύναμη που προκύπτει από την οικονομική θέση).

Οι ΜΚΟ και η ΔΑ συγκεκριμένα, σαν υποπόδιο των δυτικών ελίτ, δεν ασχολούνται όμως με την εξαθλίωση και την καταπάτηση των κοινωνικοοικονομικών δικαιωμάτων στον Νότο, αλλά και στην Αφρική (άνεργοι, άστεγοι, εξαθλιωμένοι) αλλά ασχολούνται με τα πολιτικά δικαιώματα λευκών γόνων αποικιοκρατών στη Ζιμπάμπουε.

Η ΔΑ μάλιστα τροποποίησε κάποια στιγμή το καταστατικό της διευκρινίζοντας ότι προωθεί την υιοθέτηση όλων των δικαιωμάτων αλλά αντιτίθεται σε σοβαρές παραβιάσεις μόνο των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Οπότε λέει ο Φωτόπουλος ότι όλα αυτά τα χρόνια η ΔΑ δεν είχε καταστατικό λόγο να μιλήσει για την αποικιοκρατική εξαθλίωση των ντόπιων, αλλά μόλις οι δεύτεροι ανακατέλαβαν τη γη τους, η ΔΑ άρχισε να κόπτεται για τα πολιτικά δικαιώματα των πρώτων.


Ο Καστοριάδης ονόμασε την Δημοκρατία τους (των δυτικών ελίτ) φιλελεύθερη ολιγαρχία.

Ατομικά Δικαιώματα

[τα παρακάτω κυρίως από Γιανναρά]

Τα ατομικά δικαιώματα, παρόλο που σήμερα θεωρούνται σαν κάτι δεδομένο και εξ' ορισμού σωστό, δεν έχουν κάποια εγγενή αξία παρά στο συγκείμενο του νεωτερικού ανθρώπου-ατόμου.

Αρχίζουν και εμφανίζονται λοιπόν στη νεωτερικότητα καθώς ο Διαφωτισμός ξεκινάει να προβάλλει το πρόταγμα της εξατομίκευσης απέναντι στον κολλεκτιβισμό-ομαδισμό. Τα ατομικά δικαιώματα θεσμίζονται με νόμο, ο οποίος τα προσφέρει με ίδιο τρόπο σε όλους, κατοχυρώνοντας έτσι την ισότητα όλων και μεταξύ τους και ως προς τον νόμο.

Αυτή η θεσμοθέτηση των ατομικών δικαιωμάτων δεν υπάρχει ούτε στην αρχαία ελλάδα ούτε στον ρωμαϊκο κόσμο. Είναι ένα επίτευγμα προ-πολιτικό με την έννοια ότι στην αρχαία ελλάδα για παράδειγμα που επινόησε την πόλη και την πολιτική, αυτό που σήμερα επιχειρούμε με νόμους να κατοχυρώσουμε, τότε ήταν η αυτονόητη βάση για να λειτουργήσει το πολιτικό σύστημα.Κάθε πολίτης μετείχε στο πολιτικό γεγονός, μετείχε στην Αρχή, και αυτό του εξασφάλιζε προνόμια που ούτε καν μπορούν να συγκριθούν με την μίζερη επιβολή της ισότητας δια των ατομικών δικαιωμάτων.

Το αίτημα για κατοχύρωση ατομικών δικαιωμάτων προϋποθέτει παραίτηση από την προσωπική ετερότητα, δηλαδή από το μοναδικό, ανόμοιο και ανεπανάληπτο χαρακτήρα κάθε ανθρώπου. Αυτή η δυναμική μοναδικότητα δεν μπορεί να πραγματωθεί παρά μόνο μέσα στην κοινωνία των σχέσεων. Η σχέση εμπεριέχει το δόσιμο, και το δόσιμο εμπεριέχει εγγενώς την ανισότητα. Σε μια κοινωνία αδιαφοροποίητων ατόμων όμως δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να κατοχυρώσουμε ατομικά δικαιώματα.




[Τα παρακάτω από Τάκη Φωτόπουλο]

H διάκριση κοινωνίας-πολιτείας δεν υπήρχε στην κλασική Aθήνα  (μοιάζει να συμφωνεί με Γιανναρά: κάθε άνθρωπος μετείχε στο πολιτικό και αυτό συνιστούσε την κοινωνικοποίησή του, ενώ στην κοινωνία της νεωτερικότητας το πολιτικό έχει αφεθεί στην αντιπροσώπευση και η κοινωνία είναι απλώς το συνονθύλευμα των ατομικοτήτων με τα θεσπισμένα ατομικά τους δικαιώματα για να υπερασπίζονται έναντι της εξουσίας )

Η αντιπροσώπευση στην εξουσία και εν γένει στο πολιτικόν, συγκέντρωσε εξ' ορισμού την εξουσία σε λίγα χέρια και δημιούργησε την ανάγκη στοιχειώδους αντισταθμίσματός της με τα σημερινά ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες που πάντοτε ήρθαν ως παραχωρήσεις που σε πρώτη ευκαιρία παίρνονται πίσω.

Η ανάγκη ύπαρξης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων ανακύπτει από την ανισοκατανομή της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας/δύναμης την οποία συνεπάγεται ο διαχωρισμός της κοινωνίας από την πολιτεία και την οικονομία και η συνακόλουθη συγκέντρωση πολιτικής και οικονομικής εξουσίας/δύναμης στα χέρια μερικών κοινωνικών ομάδων. 

Υπάρχει δε ο ύποπτος υπερκρατικός εναγκαλισμός με πολλές "ΜΚΟ" που κόπτονται για δικαιώματα (με επιλεκτικές συμπάθειες που αντανακλούν τα συμφέροντα των ελίτ) που θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν το καρότο...

Ο Φωτόπουλος τοποθετείται κατά της ιδέας της καθολικότητας των ατομικών δικαιωμάτων, αφού σύμφωνα με τα παραπάνω η ανάγκη προάσπισής τους προκύπτει μόνο αν πάρουμε σαν δεδομένο το τρέχον πολιτικό μοντέλο με την εξουσία μακριά από τους πολίτες, άρα λέει ότι η προάσπιση των ατομικών δικαιωμάτων είναι αφ' εαυτήν ιδεολογικοποιημένη και ουχί καθολική.

New Age "θρησκείες"

Αρχικά, ζούσαμε σε ένα κόσμο μαγικό, παρέα με τον Μύθο. Μετά ήρθε η νεωτερικότητα, και από τον Διαφωτισμό και πέρα (μέχρι τον  Μοντερνισμό οπότε και υλοποιήθηκαν τα προτάγματα του Διαφωτισμού) η υπαρξιακή αφήγηση απομυθοποιήθηκε και ο κόσμος απομαγεύτηκε. Ήρθαν μετά οι δυο παγκόσμιοι πόλεμοι που αποκαθήλωσαν και την τεχνική και την τεχνολογία και την πρόοδο που στηρίζεται σε αυτές και ο κόσμος έμεινε μετέωρος. Έμειναν βέβαια κληρονομιά τα Διαφωτιστικά προτάγματα του ατομισμού όμως χωρίς ζωτική ενέργεια. 

Έτσι, επέστρεψε ο Μύθος και μπολιάζοντας το ατομιστικό πρόταγμα έδωσε τις new age θρησκείες όπου τον παλιό ρόλο της εξωτερικής υπερβατικής οντότητας τον παίζει ο ίδιος ο εαυτός, ο οποίος επιχειρεί μέσω εσωτερικής αναζήτησης να καθαγιαστεί.

Μηδενισμός

Κύρια μορφή: υπαρξιακός μηδενισμός, που είναι η άρνηση ύπαρξης οποιουδήποτε νοήματος, σκοπού και εγγενούς αξίας της ζωής. Συνεπάγεται ότι η ηθική δεν είναι αυθύπαρκτη.

Ο μεταφυσικός μηδενισμός αρνείται την ύπαρξη των αντικειμένων ως απτή πραγματικότητα. Στην ακραία του μορφή αρνείται την ίδια την ύπαρξη του υποκειμένου.

Θα έλεγα πως συνδέεται με την Καντιανή ιδέα της απόρριψης της δυνατότητας βέβαιης επιστημονικής γνώσης, αφού αυτή μπορεί να γίνει μόνο μέσω των αισθήσεων, και φυσικά οι αισθήσεις καθόλου δεν μας δίνουν γνώση της πραγματικότητας αφού ερμηνεύονται αυθαίρετα από τον εγκέφαλο.

Οι 4 φάσεις στην ανθρωπολογική εξέλιξη του νεωτερικού ατόμου

Α. Διαφωτισμός (18ος αιώνας)

Έξοδος από τον Μεσαιωνικό κολεκτιβισμό.
Προτάγματα: Κάτω ο Θεός (ο μηδενισμός της αυθυπερβατικής διάστασης του ανθρώπου), Κάτω η Ομάδα (ο μηδενισμός της αυτονομίας του συλλογικού υποκειμένου έναντι του ατόμου).
Προτάγματα: Ζήτω το Άτομο, Zήτω η Φύση (μαζί με την "φύση" (φιλαυτία, πλεονεξία, εριστικότητα) του Ανθρώπου?)
Κέντρο του ατόμου: η λογική και η παρατήρηση.

Β. Ρομαντισμός (τέλη 18ου αιώνα)
Κάτω η Αριστοκρατία του προηγούμενου κινήματος.
Ζήτω το Συναίσθημα
Κάτω η απολυτοσύνη της Λογικής
Ζήτω η Τέχνη

Το κίνημα συνδέθηκε ισχυρά με τις ιδέες του Ζαν Ζακ Ρουσσώ. 

Ο άνθρωπος εξακολουθεί να είναι άτομο, αλλά ο κοινωνιο-οντολογικός μηδενισμός μετριάζεται, λόγω του φόβου μήπως οδηγήσει στην κοινωνική αποσύνθεση. Η πίστη στη λογική και την παρατήρηση αντισταθμίζεται από την παραδοχή της «απεριόριστης ψυχικής ενδοχώρας», που είναι το συναίσθημα, καθώς και από τη συνακόλουθη εκτίμηση που αποδίδεται στην τέχνη. Από πλευράς αντιπαράθεσης Νεωτερικότητας – Μεσαίωνα μπορεί να θεωρηθεί ως ελιγμός του νέου ανθρωπολογικού τύπου, για να ενσωματώσει τους φόβους των μεσαιωνικών καταλοίπων και να εξουδετερώσει την κριτική των ιδεολόγων του κολεκτιβισμού, την επικεντρωμένη στην κατηγορία για μηδενισμό.


Γ. Μοντερνισμός (μέσα 19ου αιώνα ως τη δεκαετία του ’60). 

Επιτελείται η πραγμάτωση πλέον των προταγμάτων του Διαφωτισμού και η ολοκλήρωση του νεωτερικού ατόμου:
Κάτω ο Θεός, Κάτω η Ομάδα, Ζήτω το Άτομο.

Η τεχνολογία γιγαντώνεται αποκτά κυρίαρχη θέση στην καθημερινότητα και ο άνθρωπος καθίσταται η ψυχή των γιγάντιων αυτονομημένων βιομηχανικών συστημάτων.

Το τέλος εποχής σημάνθηκε από τους δυο παγκοσμίους πολέμους.

 Δ. Μεταμοντερνισμός (δεκαετία 70 και πέρα)

Μέσα σ’ αυτήν τελειώνει η νεωτερική ατομικότητα. 

Είναι η επέκταση του μηδενισμού από τον Θεό και την Ομάδα, στην ίδια την ατομική προσωπικότητα. 

Ο μεταμοντέρνος άνθρωπος δεν είναι άτομο, αλλά δυναμικό ετεροκαθοριζόμενων σχέσεων, τερματικό πολλαπλών δικτύων, ανταλλακτικό αυτονομημένων συστημάτων. (Επιστροφή σε έναν τεχνολογικό αυτή τη φορά κολεκτιβισμό;)

Στη φάση αυτή ο απόλυτος σχετικισμός και η απονοηματοδότηση των αξιών, αναιρεί κάθε έννοια εσωτερικού μηχανισμού αυτορρύθμισης και καταργεί στην πράξη ολόκληρη τη μυστικιστική κοινωνική οντολογία της θέλησης για δύναμη και της ικανότητας για απόφαση, πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο νεωτερικός ατομικισμός. 

Το πρώτο πλήγμα στον Ράμφο; Συνέντευξη στον Γιώργο Καραμπελιά το 1999

Η συνέντευξη εδώ.

Προφανώς το πρόβλημα που βλέπει ο Ράμφος στον Ορθόδοξο κόσμο του 1999 ήταν η στατικότητα και η αδυναμία αυτών των κρατών (και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης) να ακολουθήσουν το δυτικό μοντέλο της Δημιουργίας: Έρευνα, Επιχειρηματικότητα, αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού, στο οποίο η Αμερική έχει την πρωτοκαθεδρία.

Κάνω quote:
Μπορεί να φθάσουν στην Δύση σε μεγάλα αδιέξοδα, νομίζω όμως ότι οι πιθανότητες είναι πολύ μεγαλύτερες να φθάσουν σε πολύ παραγωγικές μορφές ζωής και ιστορικότητος, τέτοιες πού δεν τις είχαμε γνωρίσει μέχρι τώρα.

Δέκα χρόνια μετά η διάψευση ήταν τραγική. Κάνω εδώ με στενοχώρια την εικασία ότι ο Ράμφος του ελληνορθόδοξου μουτζαχεντινισμού μεταλλάχθηκε σε τέτοιο υμνητή του Δυτικού, τόσο απότομα, ώστε είδε την Δυτική οπτική σαν πανάκεια και αγνόησε τα στρεβλά της στοιχεία. Αγνόησε δηλαδή την επερχόμενη καταστροφή που για άλλους ήταν τελείως προφανές ότι ήταν καθ' οδόν με το δυτικό μοντέλο ζωής. Είναι γεγονός πως βγαίνοντας από την σκοτεινή σπηλιά της Αιώνιας και στατικής Αλήθειας, αλλά και της τελματωμένης δημιουργίας του ορθόδοξου δόγματος θαμπώνεσαι εύκολα. Βέβαια, ποιος είμαι εγώ που θα πω για τον Ράμφο ότι 'θαμπώθηκε'...

Με την πτώση του τείχους και την κατάρρευση του Σοβιετικού μπλοκ έπεσε ο κομμουνισμός και η ορθοδοξία. Σήμερα καταρρέει ο καπιταλισμός (=προτεσταντική ηθική;) και ο ορθολογισμός της παραγωγικότητας και της Δημιουργίας.

Μια φρικώδη παράγραφο την αντιγράφω αυτούσια:

Η γνώση, χονδρικά μέχρι τον Γαλι­λαίο, βασιζόταν στην ομοιότητα της σκέψεως μας με την εικόνα που είχαμε για τον Κόσμο, τον Θεό κ.τ.λ. Με τον Γαλιλαίο ή επιστήμη καταργεί την αρχή της ομοιότητος και εισάγει μια γνώση αφαιρετι­κής διανοήσεως, την γνώση του ανθρώπου της εσωτερικότητος. Επομένως η μεγάλη εκτίναξη της επιστήμης και της τεχνολογίας βασίζεται σ’ ένα τύπο ανθρώπου αγνώστου μέχρι τότε. Αυτός ο τύπος ανθρώπου ο όποιος μπορεί να κατακτήσει το πάν, προσφέρει τα προϊόντα του κυρίαρχου τώρα μεγέθους του σε λαούς οι όποιοι τα προσλαμβάνουν ως μέσα, δεν έχουν όμως τις νοοτροπίες οι οποίες θα τους καταστήσουν παραγωγούς και πρωτεργάτες, μηδέ της Ιαπωνίας εξαιρουμένης. Υπό την έννοια αύτη, η οικονομική έκρηξη στις χώρες της Άπω Ανατολής οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι Δυτικοί ιδρύουν εκεί μεγάλες παραγωγικές μονάδες, λόγω φθηνών ημερομισθίων και εξαιρετικών εργασιακών συνθηκών οφείλεται όμως και η κρίση στον ίδιο λόγο: Η ίδια η παράδοση που τους κάνει εργατικούς, δεν τους επιτρέπει να καταναλώνουν. Όπως είδαμε πρόσφατα, το Ιαπωνικό κράτος δίνει τώρα στους εργαζομένους μία επιπλέον ημέρα αργίας και μια επιταγή, η οποία να μην αποταμιεύεται αλλά να πρέπει να ξοδευτεί, για να εθιστούν οι άνθρωποι στην κατανάλωση. Τι σημαίνει λαοί πού αρνούνται την κατανάλωση; Σημαίνει ότι είναι λαοί πού περιμένουν τη σωτηρία τους από τον άλλον κόσμο. Οι καταναλωτικοί λαοί της Δύσεως περιμένουν τη σωτηρία τους εδώ και τώρα. Πίσω από την πραγματικότητα του πολυκαταστήματος βρίσκεται ή πίστη του ανθρώπου ότι κερδίζει την σωτηρία του και μέσα από την υγεία του και από την καλοπέραση του. Και μέσα από την ελευθερία του να το πραγματοποιήσει.

WTF???


O χριστιανισμός έδωσε στη Δύση μέσω του κηρύγματος της Αγάπης τον εσωτερικό άνθρωπο, τον άνθρωπο που έχει τα κριτήρια να κρίνει και να αξιολογήσει τον εαυτό του (εξατομίκευση). 


Άλλο Χριστιανισμός, άλλο Ορθοδοξία.

Ομαδισμός-Εγωισμός
Όταν λέμε "άτομο", δεν εννοούμε κατ’ ανάγκην τον εγωκεντρικό, αλλά έναν άνθρωπο με αυτοσυνείδηση, όχι σώνει και καλά τον εγωιστή. Ατομιστής, παρομοίως.
Ο ομαδικός άνθρωπος είναι αναπόφευκτα και εγωιστής με ανατολίτικο τρόπο (φθόνος). Το υγιές άτομο έχει αυτοπεποίθηση και αντλεί την αξία του από τον εαυτό του. Αντίθετα, ο ομαδικός άνθρωπος ψάχνει να βρει την αξία του εντός κλειστής κοινωνικής ομάδας και κοιτάει να αναδειχτεί μοναδικός μέσα σε αυτήν.

Ο πουριτανισμός κατά τη νοοτροπία μας απηχεί την πιο συντηρητική έκφραση τού προτε­σταντισμού.

Περί των υψηλών ποσοστών διαζυγίων στην Αμερική:
Το προτεσταντικό πνεύμα σε αντίθεση με το καθολικό επιτρέπει την έντονη χαλάρωση των οικογενειακών δεσμών. Και στη Δανία και στη Σουηδία συμβαίνει το ίδιο. Είναι αποτέλεσμα του πουριτανισμού που θεωρείται μια συντηρητική έκφραση του προτεσταντισμού. Αποτέλεσε κίνημα μεγάλης κοινωνικής ανανέωσης και θέσπισε το να φεύγει το παιδί στα 16-18 από το σπίτι του για να βρει την δικαίωση με τα δικά του μέσα. Και τα διαζύγια είναι η απαγκίστρωση από κενές μορφές ζωής (όταν είναι κενές).

Οι αμερικάνοι λοιπόν ζουν την ηθική της ελευθερίας και της ειλικρίνειας: παίρνεις το διαζύγιό σου και φεύγεις, ενώ οι Ευρωπαίοι ζουν ακόμα με τους τύπους. Εάν η Ευρώπη κινδυ­νέψει, θα κινδυνέψει διότι η παράδοσή της έχει καταντήσει βρα­χνάς, γιατί δεν έχει την ελευθερία και την άνεση να αντιμετωπίζει τους τύπους με την ελευθερία και την άνεση πού τα αντιμετωπίζει ο Αμερικανός.

Η αμερικανική κοινωνία, που ταυτίζει θεσμικά με το Κράτος τον Πρόεδρο, έχει την απαίτηση από το Κράτος να συ­μπεριφέρεται σαν σωστός άνθρω­πος. Αυτό δίνει κατ’ εμέ ένα προ­βάδισμα εκατό χρόνων των ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης. Ότι δηλαδή ζητείται για πρώτη φορά ηθικός λογαριασμός από το Κράτος.

Ο εαυτός μας είναι πολύτιμος γιατί είναι οικοδομημέ­νος πάνω σε μια μυθική αντίληψη του κόσμου και του ανθρώπου. Μία αντίληψη ή οποία δεν βασί­ζεται κατά τρόπο απόλυτο στα δεδομένα του αιτίου και του απο­τελέσματος, τα όποια όσο σημα­ντικά κι αν είναι για τη ζωή, δεν είναι οπωσδήποτε η μήτρα όλων των αξιών της.

Ο εξατομισμός (η προσχώρηση δηλαδή στα δυτικά πρότυπα) των ελλήνων και γενικά των ανατολικών λαών θα αποβεί εξαιρετικά εποικοδομητική. Θα φέρει ένα διαφορετικό ψυχικό βάθος και μια παράδοση σε ένα ορθολογικοτεχνικό πολιτισμό που έχει μεν το δικό του αλλά του λείπει ο ανατολικός Μύθος, ένα διαφορετικό βίωμα δηλαδή του χρόνου πέρα από την ιστορικότητα, ενώ ταυτόχρονα στη δική μας μεριά θα μας βγάλει από την ολέθρια στατικότητα που οφείλεται στον εσχατολογικό τρόπο με τον οποίο βιώνουμε τον χρόνο.

Η συνείδηση είναι η με­ταμορφωτική αυθυπέρβαση τού ίδιου του εγκεφάλου.

Με ακριβώς αυτή την παράγραφο μπορεί να γίνει καλά κατανοητή η τοποθέτηση  του Ράμφου ότι πρέπει να μεταφυτευθεί ο Μύθος στο εύφορο έδαφος τού ζωντανού νοήματος και αυτό στην εποχή μας βρίσκεται στα πεδία τής σκέψεως και της τεχνικής:

Η πιο προηγμένη μορφή σκέψεως στην Αμερική έχει να κάνει με τα θέματα της Ηθικής, του Προσώπου και της Ταυτότη­τας διότι ακριβώς η τεχνολογική κοινωνία τους τα θέτει με τρόπον οξύ. Ο τρόπος τους δεν έχει καμία σχέση με την ευρωπαϊκή ηθικολο­γία. 

Η επιστήμη θεωρεί ότι το μεγάλο εμπόδιο για τη βυζαντινή μετεξέ­λιξη ήταν ο θεοκρατικός χαρακτή­ρας της βασιλείας. Οι Βυζα­ντινοί στον αυτοκρατορισμό, ενώ η εποχή πού τότε έπλαθε τον νέο, ατομικότερο άνθρωπο, χρειαζόταν μικρές πολιτειακές ενότητες, κάτι αντίστοιχο με τις πολιτείες της Ιταλίας, όπου υπήρχε μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών στα συλ­λογικά όργανα και επομένως απε­λευθέρωση κοινωνικών δυνάμεων.

Το πρόσωπο είναι "σχέση"; 
Ο Ράμφος λέει ότι το πρόσωπο δεν είναι σχέση. Για να διαμορφώσεις σχέση πρέπει να είσαι κάτι. Η Καντιανή ιδέα του προσώπου που είναι σχέση ευθύνης με τους γύρω του καταδικάζει τον άνθρωπο σε περιορισμένη εσωτερικότητα. Αντίθετα το πρόταγμα της Αγάπης που υπερέχει της καντιανής εντολής προϋποθέτει ένα πυρήνα ανθρώπου με ανεπτυγμένη εσωτερικότητα και δημιουργικότητα, όπου υπερέχει της ευθύνης το βαθύ εσω­τερικό αίσθημα.


Περί πτώσεως του σύγχρονου μοναχισμού και Ρωσικής vs. Ελληνικής Ορθοδοξίας
Οι διαφορές Ρωσίας-Ελλάδας όσον αφορά την επιρροή που άσκησε πάνω τους η Ορθοδοξία είναι μεγάλες και οφείλονται στο πολύ διαφορετικό μέγεθος των χωρών. Οι Ρώσοι έπαιρναν την ταυτότητα τους από το μέγεθος και το άνοιγμα τους στον κόσμο ενώ οι Έλληνες μέσα στην τουρκοκρατία ανέπτυξαν μια αμυντική χρήση της Ορθοδοξίας που αφαίρεσε την δυναμική σχέση με την παράδοση και κατέληξε στην απλή προσκόλληση στον τύπο. Την εικοσαετία 1970-1990 υπήρξε μια  προσπάθεια για επανανακάλυψη της Ορθόδοξης παράδοσης η οποία εν μέρει πέτυχε, πλην όμως δεν κατάφερε να αποκαταστήσει την δυναμική σχέση. Αυτό φάνηκε από την στροφή του Αγίου Όρους στην κοσμικότητα της επιχειρηματικότητας, των ΕΣΠΑ και των οικονομικών σκανδάλων.

Εν τέλει, για να προχωρήσει η Ελλάδα μπροστά πρέπει να λύσει τα άλυτα ζητήματα της εξατομίκευσης και του στατικού, εσχατολογικού βιώματος του χρόνου που τον καταδικάζει στην αδράνεια.

Αντικουλτούρα

Η κουλτούρα που δεν παράγει νέα προτάγματα αλλά μόνο αντιπαρατίθεται σε αντίπαλα προτάγματα.

Γλώσσα, Διαίρεση και Βία

Κι εδώ οι σκέψεις προέρχονται από το Ζιζεκικό κλασσικό: The Antinomies of Tolerant Reason

Η κεντρική ιδέα είναι ότι η γλώσσα δεν ενώνει αλλά χωρίζει. Και μας χαρίζει τον ρατσισμό κι έξτρα βία όταν τα υποκείμενα έρχονται κοντά, ενώ μας αφήνει στην αποξένωση, ατομικότητα και ησυχία όταν τα υποκείμενα απέχουν μεταξύ τους.

Πως συμβαίνει αυτό; Όπως εγώ καταλαβαίνω τον Hegel, στην γλώσσα υπάρχει μια εγγενής βία που συνίσταται στην αφαίρεση των περισσοτέρων διαστάσεων των αντικειμένων και στην επικέντρωση σε μια, αυτή που δίνει και το όνομα στο αντικείμενο. Φυσικά αυτή η διεργασία που διασπά την οργανική ενότητα των μερών του αντικειμένου αποτελεί μια μουμιοποίηση του, και πλέον το αντικείμενο αντικαθίσταται από ένα σύμβολο (Signifier), μέσα σε ένα πεδίο νοήματος που μπορεί να είναι και τελείως αποξενωμένο από το σύνολο νόημα του αρχικού αντικειμένου.

Αυτή είναι και η φιλοσοφική πηγή του ρατσισμού. Τα πράγματα δηλαδή είναι αυτά που είναι και όλα συμμετέχουν σε ένα ευρύτερο Όλον, αλλά μόλις αρχίσει η γλώσσα να τα ονομάζει, αυτομάτως τα χωρίζει γιατί ακριβώς τα ονόματα κωδικοποιούν τα αντικείμενα με βάση συχνά αδιάφορες πλην όμως χτυπητές συνιστώσες τους: το χρώμα για παράδειγμα. Έτσι από εκεί που είχαμε δυο θηλαστικά, αξεχώριστα κατά 99.9%, τώρα ξεχωρίζουμε έναν μαύρο και έναν λευκό. Και άρα ανοίγει η δυνατότητα για να τους συμπεριφερθούμε διαφορετικά.

Και αφού αρχίσουμε να τους συμπεριφερόμαστε διαφορετικά, ο τεχνητός γλωσσικός διαχωρισμός έχει αρχίσει να παράγει πραγματικότητα, η οποία σπρώχνει ακόμα περισσότερο τη γλώσσα προς την κατεύθυνση των διαχωρισμών (αράπης-nigger), ώσπου σύντομα τα υποκείμενα μεταμορφώνονται σε αντικείμενα-θύματα που πάνω τους επενεργεί η παντοδύναμη γλωσσική βία.

Σχετικά με τη βία: Ισχύει τόσο για αντικείμενα όσο και για υποκείμενα ότι οι μεγάλες περιεκτικότητες σε περιορισμένο χώρο δημιουργούν βίαιες αντιδράσεις. Μοιάζει κάποιου είδους υπερβατικώς κληρονομημένης ιδιότητας, από τους πυρήνες του ατόμων που μας συνιστούν (κυριολεκτικά μιλώντας). Εδώ ο ρόλος της γλώσσας (και με την έννοια του Λόγου) λειτουργεί εμπρηστικά: Για την κάθε πλευρά, ο Άλλος συμπυκνώνεται στην φασματική συνιστώσα του στερεοτύπου του που κυκλοφορεί στο αντίπαλο στρατόπεδο, με αποτέλεσμα να μην εκλαμβάνεται σαν μια αυτόνομη οντότητα αλλά σαν ενσάρκωση, ενέργημα του στερεοτύπου.

Επειδή όπως είπαμε παραπάνω η συμβολοποίηση μπορεί αρχικά να λειτουργεί στο ιδεατό επίπεδο αλλά κατόπιν αρχίζει και δημιουργεί πραγματικότητα, στο άκρο αυτού του φαύλου κύκλου τα συμβολοποιημένα υποκείμενα δεν μπορούν καν να αντιληφθούν τους εαυτούς τους έξω από το στερεότυπο τους (αφού μεγάλο μέρος της ενέργειάς τους πρέπει να καταναλώνεται για να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα που δημιουργούν όσοι τους αντιλαμβάνονται με τον στερεοτυπικό τρόπο). Έτσι καθώς σταδιακά το στερεότυπο δημιουργεί όλο και περισσότερη πραγματικότητα, η μούμια μετά από πολλά χτυπήματα στο υποκείμενο το σκοτώνει και το αντικαθιστά...

Φυσικά τα παραπάνω δεν αφορούν μόνο σε δρώντα υποκείμενα. Ο Νίτσε έλεγε ότι δεν υπάρχουν γεγονότα παρά μόνο ερμηνείες. Και πως να μην είναι έτσι αφού ο καθένας έχει υποκαταστήσει αντικείμενα και υποκείμενα που συναπαρτίζουν κάθε γεγονός με τις βολικές για αυτόν και την κουλτούρα του φασματικές αφαιρέσεις, έτσι που διόλου τυχαίως, οι αλληλεπιδράσεις στα πλαίσια του γεγονότος οδηγούν σε μια απλή και βολική αφήγηση (που επιβεβαιώνει και τις αρχικές αφαιρέσεις). Γι' αυτό και όλοι οι ανόητοι είναι γεμάτοι βεβαιότητες - όλα τα γεγονότα μοιάζει να δικαιώνουν τα δόγματά τους· παίζουνε χωρίς αντίπαλο.

Σημείωση:
Ο παλιός Ράμφος (και ο καινούριος;) θα έλεγε ότι τα παραπάνω αφορούν στις δυτικές εννοιολογικές γλώσσες της στατικότητας, της ατομικότητας (και άρα των διαχωρισμών) και των παγιωμένων εννοιών. Στα αρχαία αντιθέτως όπου κεντρικός χαρακτήρας της γλώσσας ήταν η προσωδία, η γλώσσα δηλαδή ήταν τραγούδι που έβγαινε από τα στόματα όλων και αποτελούσε ψυχικό δεσμό, ενώ οι λέξεις ήταν σύμβολα: κουβαλούσαν πάνω τους το βαρύ φορτίο όλης της ιστορίας και των ψυχικών δεσμών αντί να σημαίνουν κάποιο σημαινόμενο. Και πάλι όμως αυτή η σκοπιά πως εφαρμόζεται πάνω στην πολυπολιτισμικότητα όπου κοινή ιστορία και κοινός ψυχικός δεσμός δεν προϋπάρχει;

Ο πόλεμος της μαντίλας - The Antinomies of Tolerant Reason (Zizek))

Όπως λέει και ο παλιός Ράμφος η δυτική κουλτούρα προάγει την εξατομίκευση και δεν μπορεί να συστήσει κοινωνία ενιαίου ψυχικού δεσμού

(για αυτό και στην γλώσσα τους δεν υπάρχει τονισμός που να δίνει προσωδιακή υφή στο λόγο, σε αντίθεση με τα αρχαία ελληνικά - η προσωδία, το τραγούδι δηλαδή, είναι ενέργημα κοινού ψυχικού βίου, ενώ ο μονότονος λόγος είναι ο λόγος του εξατομικευμένου ορθολογισμού. Και επίσης στις δυτικές γλώσσες υπάρχει (αποκρυσταλλωμένη, στατική, εννοιακή) ουσιαστικότητα (Λόγος, Γνώση κτλ) ενώ στα αρχαία υπάρχει ρηματικότητα (Λέγειν, Ιδείν, κτλ) που είναι ενέργημα κοινής ψυχής και δράσης)

Ο ενιαίος ψυχικός δεσμός προϋποθέτει, λέω, κοινά βιώματα, στενή σχέση με την Παράδοση και εν τέλει σφιχτή κοινότητα. Τα νέα ήθη δεν είναι ευπρόσδεκτα και το διαφορετικό πολεμιέται γιατί παραφωνεί μέσα στην κοινή προσωδία.

Στην Δύση, η ανεκτικότητα στο διαφορετικό είναι πολύ υψηλή γιατί η κοινωνία απαρτίζεται από υποκειμενικότητες χαλαρά συνδεδεμένες, και άρα αρκετό ενδιάμεσο χώρο για να χωρέσει το διαφορετικό, όχι με αγκάλιασμα αλλά με αδιαφορία, δηλαδή γκετοποίηση.

Το αγκάλιασμα του διαφορετικού όπως το καταλαβαίνω εγώ φιλοσοφικά (και όχι ως ο εαυτός μου - ως θεωρία δηλαδή και όχι ως βίωμα) είναι η προσπάθεια να συστήσει κάποιος ταυτότητα δια του ουμανισμού, όπως ίδια προσπάθεια σύστασης ταυτότητας είναι και ο πόλεμος του διαφορετικού (π.χ. ρατσιστές).

Ο Ζίζεκ λέει ότι ο true fundamentalist αντιμετωπίζει το διαφορετικό με ένα εύρος αντιδράσεων, από αδιαφορία μέχρι συγκατάβαση. Εδώ έχω μια ένσταση: Ο really true fundamentalist μάλλον εξ' ορισμού διεκδικεί για την κοσμοθεωρία του την κατοχή της Απόλυτης Αλήθειας, πράγμα που σημαίνει ότι η εσωτερική τάξη των πραγμάτων της διαταράσσεται σφόδρα από την ύπαρξη των απίστων. Δεν χρειάζεται οι 'άπιστοι' να κάνουν κάτι (που θα κάνουν), αλλά αρκεί η ύπαρξη τους για την διαταραχή. Σαν να έχεις σιγουρέψει από διάφορα δευτερογενή στοιχεία ότι στο δίπλα σπίτι η γυναίκα κακοποιεί τον άντρα της. Φωνές και τσακωμοί μπορεί να μην ακούγονται αλλά είσαι σίγουρος για το τι συμβαίνει. Μπορείς ποτέ να ησυχάσεις; Η σκέψη σε τρελαίνει.

Ο David Hume, πιστός, έλεγε ότι μια ηθική πράξη αποτελεί εξ' ορισμού και την επιβράβευσή της. Ο μόνος τρόπος να δείξει κανείς πραγματικό σεβασμό στο Θεό είναι να δρα ηθικά, αγνοώντας την ύπαρξη του Θεού. Μήπως θα έπρεπε η Ευρώπη να ξαναθυμηθεί την αθεϊστική κουλτούρα της;

Ποια είναι η απάντηση στο πρόβλημα του που να βρούμε την ισορροπία μεταξύ του σεβασμού στα πιστεύω του άλλου και στην ελευθερία της έκφρασης; Ο Ζίζεκ λέει ότι δεν χρειάζεται να απαντήσουμε σε αυτό (που δεν μπορούμε άλλωστε) αλλά να κηρύξουμε το πρόβλημα λάθος και να πούμε ότι πραγματικά εννοούμενος σεβασμός στον άλλο δεν είναι να τον πατρονάρουμε σαν να είναι ανήλικο και για να μην χαλάσουμε την εικόνα του για τον κόσμο, αλλά να υποβάλλουμε τα πιστεύω του σε καλόπιστη κριτική ανάλυση.

Αυτή βέβαια πιστεύω ότι είναι μια τελείως δυτική διαλεκτική με το πρόβλημα που εν τέλει καταλήγει στην ελευθερία της έκφρασης ως ανώτατη αξία. Αν κάποιος δεν θέλει να υποκύψει στην αντιδεξιά υποκρισία (aka αριστερίστικη αντικουλτούρα), θα πρέπει να παραδεχτεί ότι εφ' όσον κάποιος επιλέγει να ζήσει σε ένα άλλο τόπο με άλλη κουλτούρα και κοσμοθεωρία, θα πρέπει να δεχτεί ότι οι γηγενείς δεν έχουν καμιά υποχρέωση να αλλάξουν την κουλτούρα τους για να σεβαστούν την κουλτούρα του νεοφερμένου.

H παγκοσμιοποίηση φέρνει κοντά (κυριολεκτικά μιλώντας) τους λαούς αλλά ενώ ένας Πλάτωνας θα χαιρόταν γιατί όταν οι διαφορετικοί άνθρωποι έρχονται κοντά ανακαλύπτουν αυτά που τους συνέχουν και εν τέλει δημιουργείται στη συνείδησή τους η απόλυτη συνέχουσα συνιστώσα, ο Άνθρωπος, ενώ πιο προσγειωμένοι θα φοβούνταν για εξάρσεις βίας καθώς περισσότερη επικοινωνία σημαίνει καταρχάς περισσότερες συγκρούσεις.

Κι αυτό γιατί ο Άλλος βιώνεται συνήθως (όπως λέει και ο Φρόιντ) σαν ένα Αντικείμενο, ένας τραυματικός εισβολέας, κάποιος του οποίου ο διαφορετικός τρόπος ζωής (ή η Απόλαυση όπως ενσαρκώνεται στις συμπεριφορές του) μας μπερδεύει, μας ανακατώνει και τελικά μας ενοχλεί. Οπότε και όταν θα έρθει πολύ κοντά σχεδόν σίγουρα θα πυροδοτηθούν βίαιες αντιδράσεις.

Το δυτικό μοντέλο που έχει κατηγορηθεί για αποξένωση είναι από αυτή τη σκοπιά (δεχόμενοι την φροϊδική αφήγηση) το πιο λειτουργικό: Έχει ένα κώδικα διακριτικότητας κατά τον οποίο δεν επιτρέπεται να πας πολύ κοντά στον άλλο (με όλες τις έννοιες), έτσι ώστε η 'αλληλοκατανόηση' αντικαθίσταται από το 'να μην μπλέκεται ο ένας στα πόδια του άλλου', ή 'από μακριά και αγαπημένοι'.

Σχετιζόμενο άμεσα με τα παραπάνω είναι και το επόμενο post περί Γλώσσας, Διαίρεσης και Βίας.

Η πρώτη ύλη του φασισμού

Ο στενόμυαλος, ρηχόκαρδος και σχολαστικός ανθρωπάκος.

Όνειρα και Φαντασίωση

Σκέψεις και συνοψίσεις πάνω σε συνέντευξη Ράμφου στον Λάλα.

Στην αντικουλτούρα που διαμορφώθηκε μεταπολιτευτικά η επιδίωξη ήταν η ανάδειξη των λαϊκών στρωμάτων και η συμμετοχή τους στην ευδαιμονία, στην απόλαυση, ή αλλιώς όλα για όλους. Αυτό μόνο δια του διαρκούς δανεισμού έγινε δυνατόν.

Το όνειρο αναφέρεται σε ένα μέλλοντα χρόνο, αποτελεί μια επιδίωξη. Η φαντασίωση αντίθετα έχει για κύριο χαρακτηριστικό την αμεσότητα, χωρικά και χρονικά και καταργεί το μέλλον αφού εστιάζεται στο ευδαιμονικό παρόν.

Όταν το όνειρο γίνεται πραγματικότητα, τη θέση του ονείρου την παίρνει η φαντασίωση. Και τότε την πραγματικότητα την καταλαμβάνει το χάος και ο παραλογισμός γιατί το μέλλον έχει διαγραφεί και το παρόν δεν έχει προς τα που να πορευτεί. Το μέλλον απαιτεί την λογική, αφού την χρειάζεται για τον σχεδιασμό του, ενώ το παρόν (και ειδικώς το ευδαιμονικό) δεν την έχει ανάγκη αφού τα έχει όλα.

Στον ελληνικό χώρο που 40 χρόνια λειτούργησε αυτό το μοντέλο, το χάος αυτό κρυσταλλώθηκε στον αρνητισμό, στην επίδειξη, στις μανιχαϊστικές πολώσεις - όλα ενδείξεις ανάγκης για διαφοροποίηση και όχι κατανόηση και συναίνεση που είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για σύνθεση και δημιουργία μέλλοντος χρόνου.

Μέσα στο Ελληνικό πρόβλημα, όπου μπερδεύουμε τις επιθυμίες με την πραγματικότητα, μπερδεύουμε και την πραγματικότητα με τις ιδέες. Οι ιδεολογίες δεν είναι τίποτα άλλο παρά η μετατροπή των φαντασιώσεων σε λογική, δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.

Οι καντιανές αντινομίες του καθαρού Λόγου

Λέει ο Καντ ότι ο ορθολογισμός αναπόφευκτα πέφτει σε αντιφάσεις όταν επιχειρεί να μιλήσει για πράγματα που ξεφεύγουν από τις παγιωμένες μας αντιλήψεις και εμπειρίες. Τέτοια πράγματα θα μπορούσαν να είναι ερωτήσεις όπως αν έχει το σύμπαν αρχή, χωρικό όριο, αρχικό αίτιο ή αν είναι άπειρο. Επίσης, λέω εγώ πονηρά ότι εύκολα παραγόμενη αντίφαση είναι αν επιχειρήσει ο ορθολογισμός να στηρίξει τον εαυτό του. Δεν μπορεί! (βλ. θεώρημα μη πληρότητας του Goedel)

Αν κάποια στιγμή ανακαλύψω αν ο Καντ είχε και αυτός προσεγγίσει μια ανυπόθετη αρχή σε στυλ Πλάτωνα, ένα ελάχιστο χαραμάδι μεταφυσικής για να νομιμοποιήσει τον ορθό λόγο, θα σας το πω.

Η θρησκεία είναι το αποτέλεσμα της ανθρώπινης περιέργειας που έλκεται από το μυστηριακό και το μεταφυσικό, με αποτέλεσμα το μικρό απαραίτητο χαραμάδι μεταφυσικής να το θέσουν στο κέντρο της ουσίας και να χτίσουν πάνω Θεούς και Δαίμονες.

Συστατικές Φαντασιώσεις

Όποιος συστήνει την ταυτότητά του δια άλλων πραγμάτων, είναι καταδικασμένος όταν αυτά λείπουν να τα φαντασιώνεται.

Οι συντηρητικοί βλέπουν παντού αλλαγές και τις πολεμούν. Οι αναρχικοί βλέπουν παντού εξουσία και την πολεμούν. Οι αντιρατσιστές βλέπουν παντού εκδηλώσεις ρατσισμού και τις πολεμούν. Οι ρατσιστές βλέπουν παντού ρατσισμό και τον πολεμούν.

Ο ανερμάτιστος ψυχισμός ζητά διαρκείς επιβεβαιώσεις της ταυτότητάς του μια και εντός του δεν υπάρχει νομιμοποιητική αρχή. Εν τέλει, η εφεύρεση του Θεού είναι η ακραία φιλοσοφική έκφανση αυτού του φαινομένου που ως τέτοια καταδεικνύει κυρίως το ανερμάτιστον του συλλογικού ψυχισμού.

Διαφημίσεις του παλιού καλού καιρού

http://www.lifo.gr/team/omorfia/30944

Πολιτική ορθότης = ηθικός κυνισμός. Από την εποχή αυτών των διαφημίσεων δεν έχει αλλάξει τίποτα, παρά μόνο το δικαίωμα των θιγομένων να διαμαρτύρονται, μια και πλέον οι τύποι τηρούνται μέχρι κεραίας. Οι μαύροι κέρδισαν το δικαίωμα, στις φυλακές που τους χώνουν για πλάκα, να μην τους αποκαλούν niggers.

Συνέντευξη Ράμφου στον Μαλλούχο: Το Ελληνικό πρόβλημα - σημειώσεις

δείτε την εδώ: Συνέντευξη Ράμφου στον Μαλλούχο

Υπερσύνοψις: Το Ελληνικό πρόβλημα είναι η Ορθοδοξία.

Τι πιστεύεται ευρέως: Το Ελληνικό πρόβλημα είναι τα 400 χρόνια τουρκοκρατίας.
Ένδειξη περί του αντιθέτου: Οι Επτανήσιοι που δεν είχαν τουρκοκρατία, είναι ίδιοι με τους υπόλοιπους.

Η νόσος πρέπει να ψαχτεί στην κατεύθυνση των θρησκευτικών δογμάτων

Νοοτροπία είναι η εικόνα που έχουμε για εμάς. Δεν είναι η εκδήλωσή της ως ανυπόφορη η απορριπτέα συμπεριφορά. Οι νοοτροπίες είναι σκληρές σαν τον γρανίτη.

Για παράδειγμα, το να πετάει σκουπίδια κάποιος κάτω, ενώ το διαμέρισμά του το έχει πεντακάθαρο, δεν είναι μόνο κακοήθεια, αλλά υποδηλώνει διαφορετική σχέση του υποκειμένου με τον ιδιωτικό και διαφορετική με τον δημόσιο χώρο.

Στην Ελλάδα υπάρχει κουλτούρα οικογενειακού τύπου που εχθρεύεται το δημόσιο.

Το 1453 επιλέξαμε τους Τούρκους (δηλαδή την Ανατολή). "Καλύτερα τουρκικό φακιόλι, παρά παπική τιάρα" (λόγω σχίσματος κυρίως)

Το χαρακτηριστικό στοιχείο διαμορφώσεως του ελληνικού ψυχισμού είναι η Ορθοδοξία. Στο πλαίσιο δε των ασυνείδητων εικόνων, αυτό το δόγμα είναι απόλυτα ενεργό ανεξαρτήτως αν κάποιος το αντιλαμβάνεται ή όχι. Μπορεί δηλαδή να δηλώνει και άθεος, αλλά το δόγμα τον έχει διηθήσει συμπεριφορικά.

Άρα πιθανόν ο Ράμφος να εννοεί ότι η Ελλάδα δεν πέρασε διαφωτισμό και αναγέννηση λόγω Ορθοδοξίας και όχι λόγω Τουρκοκρατίας.

Στον τομέα της μουσικής, το ρεμπέτικο είναι πολύ χαρακτηριστικό της ορθόδοξης κοσμοθεωρίας. Ο "ψεύτης ντουνιάς", ο καημός και η αυτολύπηση είναι το Μέλλον που έχει εκφυλιστεί σε απλή αναμονή για το αύριο, ένα αύριο στο οποίο το υποκείμενο δεν συμμετέχει (οπότε και νιώθει προδομένο) και το οποίο αναμένεται μοιρολατρικά και θα παρέλθει απόντος του υποκειμένου, χωρίς καμιά πιθανότητα να αφυπνίσει δημιουργικές δυνάμεις.  Η κοσμοθεωρία αυτή χαρακτηρίζεται (και ορίζεται) από την βαθιά νοσταλγία και δέσμευση στο παρελθόν.

Το μπαξίσι, το λάδωμα και τα ρουσφέτια, έλκουν από εκεί την καταγωγή τους γιατί στην Ορθοδοξία, η επικοινωνία με τον Θεό γίνεται με την μεσολάβηση του αγίου. Στην αποφατική θεολογία η μη-προσιτότητα του Θεού, της Αρχής δηλαδή, δημιουργεί αναπόφευκτα τον ζωτικό χώρο για να αναπτυχθούν μεσολαβητές παντός είδους.

Ιστορικότητα: η έννοια ότι ο χρόνος διαμορφώνει την αιωνιότητα. Ο Δυτικός κόσμος ανακάλυψε την ιστορικότητα, ενώ η ανατολή έμεινε στην ιδέα της κλειστής και καθορισμένης αιωνιότητας που το τέλος της είναι προδιαγεγραμμένο στην Δευτέρα Παρουσία. Αυτή η ανατολική αφήγηση υποχρεώνει σε μια στρεβλή σχέση του ανθρώπου με το παρόν και το μέλλον του.

Ο τύπος της χρονικότητας (κατά τα παραπάνω) μας αναγκάζει ανεπίγνωστα να πάρουμε αποφάσεις που καθορίζουν την θέση μας στη ζωή. Αν πχ. πιστεύεις/βιώνεις (συνειδητά ή όχι) ότι ο χρόνος παράγει αιωνιότητα ή αλλιώς ότι ο χρόνος παράγει χρόνο, ή αλλιώς ότι δημιουργώντας παράγουμε χρόνο, νέες μορφές χρόνου προκειμένου να προλάβουμε να χτίσουμε την αιωνιότητα. Αν η αντίληψη για την αιωνιότητα είναι ότι αυτή είναι ένας κλειστός χρόνος και η οποία περιλαμβάνει την χρονικότητα, τότε είναι αναπόφευκτη η αποζήτηση της διαρκούς αναβολής. Και αυτή επιτυγχάνεται δια της απραξίας και της συντήρησης.

Προσωπική εικασία επί της ένστασης του κατά πόσο διηθεί το δόγμα την συμπεριφορά ενός σημερινού τυπικού ανθρώπου που ουδεμία σχέση έχει με την θρησκευτικότητα: Πιθανότατα αυτά τα δόγματα να διαπότισαν τα συμπεριφορικά πρότυπα όταν η θρησκευτικότητα υπήρξε στο απόγειό της (Βυζάντιο) και έκτοτε αναπαράγονται, ενίοτε δε με χαρακτηριστικά δηλωτικές επιλογές όπως της επιλογής της Τουρκοκρατίας αντί για την 'παπική τιάρα'. Αυτές οι επιλογές ασκούμενες προς την κατεύθυνση της διατήρησης της εκλεκτικής ψυχικής συγγένειας βοηθούν στην συντήρησή και διαιώνισή της. Έτσι, εκατοντάδες χρόνια μετά, έχουμε μεν ψιλοξεφύγει από την φανατική θρησκοληψία, αλλά δεν έχουμε απελευθερωθεί κιόλας από τα αυτοαναπαραγόμενα συμπεριφορικά κατάλοιπα ενός δόγματος που διεκδίκησε την Απόλυτη Αλήθεια και παρέμεινε 8 αιώνες στατικό.

Το καφενείο και η γραφειοκρατία είναι διαφορετικές όψεις της ορθόδοξα αναβλύζουσας αναβλητικότητας.  Η αναβολή και η αργία είναι η αναβολή του τέλους.

Η καθημερινή έκφραση 'πως τα πας;' , 'πως τα περνάς;' δείχνει χαρακτηριστικά την παθητική βίωση του χρόνου.

Η μεταπολίτευση ήταν η συνέχιση του εμφυλίου με ειρηνικά μέσα. Το τέλος της μεταπολίτευσης θα είναι οι μεγάλες συναινέσεις· η οριστική συμφιλίωση με τον άλλον.

Τραγική στιγμή που κατέδειξε την μεταπολίτευση ως συνέχιση του εμφυλίου με ειρηνικά μέσα ήταν το κάψιμο των φακέλων της ασφάλειας. Αυτοί ήταν κομμάτι της ιστορίας και η επιλογή του καψίματος ήταν ενδεικτική της μη-διάθεσης για συναίνεση, αλλά για λήθη. Και το σύνθημα 'ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά', δείχνει ακριβώς την διάθεση για μετεμφυλιακό ρεβανσισμό, άρα ουσιωδώς συνέχιση του εμφυλίου.

Η εκλογή Σαμαρά αποτέλεσε ήττα του Κωνσταντίνου Καραμανλή του παλιού γιατί επανέφερε την ταυτότητα της ΝΔ στην δεξιά (πατρίς-θρησκεία-οικογένεια), ενώ ο Καραμανλής (ο παλιός λέμε) είχε αγωνιστεί για να την τοποθετήσει κεντροδεξιά (Ευρωπαϊκή προοπτική). Το τρίπτυχο είναι στο βάθος αντευρωπαϊκό γιατί είναι εθνικό. Είναι των στενών ενοτήτων και των περιορισμένων μορφών ταυτότητος και συνοχής. Διαχωρίζει αντί να ενώνει.

Ο Γάλλος πχ μπορεί να είναι εθνικιστής με πολύ ευρύτερο τρόπο από ό,τι ο Έλληνας. Έχει ένα Ντεκάρτ πίσω του να τον συνέχει με όλον τον πλανήτη λέγοντας 'σκέπτομαι άρα υπάρχω', ενώ ο Έλληνας έχει αντιθέτως έχει στην κουλτούρα την έχθρα προς το δημόσιο (το 'συνέχον'), την προάσπιση συμφερόντων σε στενούς κύκλους (οικογένεια, πίστη). Γι' αυτό το τρίπτυχο είναι αντιευρωπαϊκό ως εθνικό, ενώ πχ ο Γάλλος μπορεί πολύ πιο άνετα να είναι και εθνικιστής και ευρωπαϊστής.

Πρέπει να παντρευτεί το αίσθημα με τα πράγματα: Έχουμε εγκλωβιστεί σε μια παραδομένη τάξη πραγμάτων (κατά τις δογματικές επιταγές) στατικού χρόνου και πρέπει να την παντρέψουμε με την διαίσθησή μας για να ξεφύγουμε μπρος. Βλέπε και σημειώσεις για Πλάτωνα.

Αξιοπρέπεια για τη μάζα και ευκαιρίες για τους νέους. Πάνω σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να χαραχτούν οι συναινέσεις.

 Καθημερινότητα δεν είναι τίποτα άλλο από την νομιμοποίηση της ζωής του αισθήματος μέσα στον κοινωνικό χώρο. Αυτό είχε τα τελευταία χρόνια αποσιωπηθεί και μετρούσαν μόνο "αντικειμενικοί" δείκτες.

Η Ελλάδα πιθανόν να είναι η πρώτη ανατολική χώρα που ασυνείδητα επιχειρεί (ή και σπρώχνεται συγκυριακά να πούμε καλύτερα) να γίνει δυτική.  

Η απόγνωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή να μας βάλει στην Ευρώπη ήταν γιατί δεν έβλεπε διέξοδο στο ελληνικό πρόβλημα. Διαισθανόταν ότι μάλλον η είσοδος στην Ευρώπη ήταν ο μόνος τρόπος να επιταχυνθούν οι ψυχικές εξελίξεις στο συλλογικό μας.

Στις διακρατικές σχέσεις όπου πρέπει να ζητάς, εμείς δεν ζητάμε. Είμαστε ματαιόδοξοι.
Στις διακρατικές σχέσεις έχει μεγάλη σημασία η ειλικρίνεια και η σαφήνεια.
Η ειλικρίνεια είναι μια αγαθής μορφής ταπείνωση.

Η σχέση με τον εαυτό μας είναι υπο-εκδοχή της σχέσης μας με το Θείο.

Η Ελλάδα πνευματικά και ψυχολογικά δεν είναι πολύ Ευρώπη, αλλά δυναμικά είναι έντονα. Εξ' ου και η φιλοδοξία να στέλνουν τα παιδιά να σπουδάσουν "εις τας Ευρώπας" και όχι ανατολικά. Η φιλοδοξία είναι το πάντρεμα της ματαιοδοξίας με την διαίσθηση του που πάνε τα πράγματα.

Όντας μια κουλτούρα πίστεως απαγορέψαμε την αμφιβολία επί αιώνες. Για να ανατραπεί αυτό, πρέπει μεταξύ άλλων να περάσουμε μέσα από διάλογο με τα μεγάλα έργα φιλοσόφων της Δύσης (πχ. Νίτσε). Είμαστε μια κουλτούρα απαντήσεων. Πρέπει να μάθουμε να γίνουμε μια κουλτούρα ερωτημάτων. Τον 12-13 αιώνα επεκράτησαν μορφές και τύποι αντιλήψεων που ουσιαστικά απαγόρεψαν το ερώτημα. Γιατί; Γιατί το ερώτημα είναι ανθρώπινο, ενώ μας ενδιέφερε η αλήθεια του Θεού.

Στην Ελλάδα υπάρχει αναμφισβήτητα ένα τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό που μηδενίζεται καθώς περνάει από τις προβληματικές δομές της παιδείας. Αυτό ακριβώς είναι η μεγάλη σπατάλη και το μεγάλο πρόβλημα της παιδείας μας. Πρέπει να επικεντρωθούμε σε επιστήμη-έρευνα. Από εκεί και πέρα θα αρχίσει ο εξευρωπαϊσμός της Ελλάδας. Εξευρωπαϊσμός δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού· ένας ουμανισμός που ενσωματώνει όλα τα πνευματικά στοιχεία (της πίστεως, της κουλτούρας πχ) και προχωράει χαράζοντας τον δρόμο του.


Επίσης πολύ μεγάλης σημασίας είναι ο χωρισμός εκκλησίας-κράτους. Το δόγμα δεν θα αλλάξει, οπότε αν είναι να πάμε μπροστά πρέπει να ξεφύγουμε από την συμπλοκή των δομών του κράτους που πρέπει να συμπλεύσει με ένα χρόνο - δημιουργό αιωνιότητας από την εκκλησία που εκ δόγματος θα συνεχίσει να μας προτείνει ένα κλειστό χρόνο.

Ο χωρισμός θα ωφελήσει και την εκκλησία η οποία μπορεί να αρχίσει σιγά-σιγά να ζει, αλλιώς απλώς θα επιβιώνει. Δεν υπάρχει χειρότερη μορφή κολάσεως από την επιβίωση.

Η παλιά κουλτούρα (το ζήτημα του ανθρωπισμού παίχτηκε και χάθηκε τον 13-14 αιώνα στο βυζάντιο) μας έκανε να απεμπολήσουμε την εμπιστοσύνη στον άνθρωπο και εκμηδένισε τον άνθρωπο ως καθαυτή αξία. Αυτήν πρέπει να αποκαταστήσουμε.

Συνόψιση του Στέλιου Ράμφου που ερμηνεύει το Μύθο του Σπηλαίου του Πλάτωνα

Πάρα πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του 1998 και εξίσου ενδιαφέρουσες συνοπτικές σημειώσεις (αντικειμενικά, όχι επειδή τις έγραψα εγώ). Ειδικά το τελευταίο μισάωρο, ΠΡΕΠΕΙ να το δείτε (να το ακούσετε βασικά γιατί το video έχει φρικτά ασυγχρόνιστο ήχο με εικόνα).

https://www.youtube.com/watch?v=6t-udUECvEY&feature=related

Επειδή όλοι θα θέλαμε να έχουμε διαβάσει και τους 127 τόμους της Πολιτείας του Πλάτωνα, αλλά ούτε καν εγώ δεν έχω τον ελεύθερο χρόνο για ένα τέτοιο εγχείρημα, αλλά και επειδή η σχετική διάλεξη του Ράμφου (το 1998 - βλέπεις το video και νομίζεις ότι εξελίσσεται σε ένα παράλληλο σύμπαν με αυτό των χρηματιστηρίων και της φούσκας), η σχετική διάλεξη του Ράμφου είναι δίωρη, μια που την είδα προσεκτικά, θα σας μεταφέρω μερικά σημειωθέντα.

Μύθος του Σπηλαίου -> άνθρωποι εκ γενετής κρατούμενοι σε ένα σπήλαιο όπου βλέπουν μόνο τις σκιές των πραγμάτων που εκτυλίσσονται εκτός σπηλαίου. Ελευθερώνουν κάποιον από αυτούς ο οποίος βγαίνει έξω γνωρίζει τον πραγματικό κόσμο και επιστρέφει στο σπήλαιο για να πει αυτά που είδε και στους άλλους.

Στα καθ' ημάς, το σπήλαιο είναι ο αισθητός κόσμος, οι κρατούμενοι ημείς οι απαίδευτοι και ο ελευθερωθείς είναι ο καθένας που θα αναζητήσει την πραγματικότητα (Αλήθεια-Γνώση) πίσω από τις σκιές (εικόνες).  Η δε Γνώση βρίσκεται προεγκατεστημένη εντός της Ψυχής, και αυτό που χρειάζεται είναι το φως το Αγαθόν που θα την φωτίσει, φέρνοντας την Γνώση στην επιφάνεια.

Τα τέσσερα διαδοχικά στάδια-επίπεδα της κατάκτησης της Γνώσης (κατά Πλάτωνα):  [σημείωση: διαφορετικοί γνωσιακοί-βιωματικοί τομείς ενός ανθρώπου, μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ]

Α. Εικασία
Είναι η γνώση των αισθητών. Είναι το στάδιο στο οποίο είναι καθηλωμένοι οι άνθρωποι του σπηλαίου. Τα Κριτήριά τους είναι συγκεχυμένα και αδυνατούν να ξεχωρίσουν το Πράγμα από την Εικόνα (Φαντασίωση)  Του. Στα καθ' ημάς, ο άνθρωπος επί παραδείγματι που πείθεται για την αναγκαιότητα αντικειμένου τινός (Πράγμα)  από την διαφήμισή του (Εικόνα (αυτοκίνητο->γόητρο etc)) είναι καθηλωμένος στην Εικασία. [φυσικά, η Εικασία δεν αναγνωρίζεται ως τέτοια, από κάποιον που βρίσκεται σε αυτό το στάδιο - εκτός από τους ποιητές που μπορεί και να την αναγνωρίζουν ως τέτοια αλλά και να μην προχωρούν στο επόμενο στάδιο: βλέπε Έρωτας].

Β. Πίστη
Είναι κι αυτή γνώση των αισθητών. Είναι το στάδιο στο οποίο ένας στοιχειώδης κριτικός έλεγχος των δεδομένων οδηγεί μέσα από το στοιχειώδες ξεπέρασμα των φαντασιώσεων στην εδραίωση κάποιων πρώτων καλουπιών κατανόησης του κόσμου. Στην μεταφορά του μύθου, ο δεσμώτης έχει γυρίσει το κεφάλι και βλέπει ότι κάποια αντικείμενα που περνούσαν από πίσω του δημιουργούσαν τις σκιές που έβλεπε μπρος του (διάκριση Εικόνας-Πράγματος) χωρίς όμως να μπορεί να τα δει καλά. Στο στάδιο αυτό υπάρχει προς τα συμβαίνοντα λιγότερο συναισθηματική αντίδραση και περισσότερο λογική από ότι στο στάδιο της Εικασίας. Αυτή η αναλογία επιτείνεται καθώς προχωράνε τα στάδια της Γνώσης.

Σε αυτό το στάδιο το Λογικό μπολιάζει το άμετρο-αόριστο συναίσθημα του προηγούμενου σταδίου, το οποίο πλέον ορίζεται και  καθίσταται γόνιμο αντί για καθηλωτικό, οπότε και μπορεί να παράξει έργα (πχ. Τέχνη, Πολιτική).

Οι Έλληνες παραπαίουν ανάμεσα στα Α. και Β.

Γ. Διάνοια
Είναι η γνώση των νοητών. Στη μεταφορά του μύθου ο δεσμώτης βγαίνει προς το φως και βλέπει τα αντικείμενα όπως είναι [όπως καταλαβαίνουμε, η μεταφορά του μύθου είναι η πραγματικότητα μετατοπισμένη κατά ένα στάδιο - ο δεσμώτης του σπηλαίου αντιστοιχεί στον "φιλήσυχο" πολίτη (με την κακή έννοια) ]. Στο στάδιο αυτό, γνωρίζοντας πλέον κανείς τα αντικείμενα που απαρτίζουν την πραγματικότητα, μπορεί να δημιουργήσει αφαιρέσεις και να σκεφτεί με αυτές, αλλά δεν παύουν πάντα όλες οι αφαιρέσεις να αναφέρονται απαρέγκλιτα στα φυσικά αντικείμενα και στην κοσμική πραγματικότητα. Δεν υπάρχει ακόμα η απαραίτητη απεξάρτηση από τον υλικό κόσμο ώστε να οδηγηθούμε στον καθαρά νοητό κόσμο των ιδεών και ακόμα μακρύτερα στον κόσμο του Αγαθού.

Θα πλατειάσω: Είναι όμως δυνατή αυτή η ευαγγελιζόμενη απεξάρτηση από τον υλικό κόσμο; Δυο χιλιάδες χρόνια μετά, ο Kurt Goedel, μαθηματικός και φανατικός Πλατωνιστής, το απέδειξε. Είναι μαθηματικώς τελειωμένη υπόθεση πλέον από το 1936 το φιλοσοφικό θέμα της ύπαρξης του κόσμου των ιδεών και βασίζεται στο εξής μαθηματικά αποδεδειγμένο: "Ένα σύστημα δεν μπορεί να είναι πλήρες και συνεπές ταυτόχρονα". Και επειδή ο υλικός κόσμος εξ' ορισμού υπάρχει και δεν έχει λογικές αντιφάσεις, το σύστημα της διανοίας που εδράζεται σε αυτόν αποκλειστικά δεν έχει αντιφάσεις. Άρα, σύμφωνα με το θεώρημα της μη-πληρότητας του Goedel, δεν είναι πλήρες. Δεν έχουν ειπωθεί δηλαδή όλα, ούτε μπορεί ποτέ να ειπωθούν όλα.  Et voila, ο δρόμος για τη Δημιουργία και τον απεξαρτητοποιημένο από την ύλη κόσμο των ιδεών άνοιξε... [λεπτομέρειες για το θεώρημα υπάρχουν εδώ] Η όλη σύλληψη πιθανώς να σχετίζεται και με τον υπαρξισμό όπου ο κόσμος είναι αυτός που τον κάνουμε εμείς να είναι μέσα από την Δημιουργία, αντίθετα με ένα δεδομένο, στατικό κόσμο που γεννά την μοιρολατρία.

Μια κουβέντα για τον κόσμο του Αγαθού. Είναι ας πούμε ο Θεός στην Πλατωνική σκέψη. Είναι η υπέρλογη αρχή (Ανυπόθετη Αρχή την ονομάζει ο Πλάτων) η οποία νομιμοποιεί (validates) τις σκέψεις που παράγονται στον κόσμο των ιδεών. Η υπέρλογη αρχή είναι απαραίτητη παραδοχή δεδομένου του ότι αυτό που προκύπτει ευθέως από το θεώρημα του Goedel (και που ο Πλάτων το είχε διαισθανθεί) είναι ότι η λογική δεν μπορεί να θεμελιώσει τον εαυτό της (αν μπορούσε θα καθίστατο πλήρης, και αυτομάτως θα εξέπεφτε).

Ο Ράμφος λέει ότι η "μυστική" (μεταφυσική?) σκέψη είναι ακριβώς η προσπάθεια διερεύνησης της υπέρλογης αρχής που εδραιώνει τον ορθολογισμό, το Αποφατικόν δηλαδή. Ο ορθολογισμός απαιτεί την μεταφυσική για να τον εδραιώσει, oh, the irony! Και λέει περί της τεχνητής νοημοσύνης (το 1998 ήταν της μόδας η σχετική συζήτηση) ότι δεν θα καταφέρει ποτέ να προσεγγίσει την Δημιουργία λόγω του κλειστού-μη-πλήρους συστήματος λογικής που χρησιμοποιούν οι υπολογιστές (για να αποφύγουν τις αντιφάσεις). Προσωπικά διαφωνώ με τον δάσκαλο γιατί με κάποιον μαγικό τρόπο παραδέχεται ότι εργαλειακώς οι άνθρωποι και οι μηχανές είναι άλλως προικισμένοι. Anyway, μεγάλη συζήτηση.

Και το τελευταίο στάδιο της Γνώσης:

Δ. Διαλεκτική - Νόηση
Ο έσχατος αναβαθμός της Γνώσης είναι η γνώση του Αγαθού (ο Ήλιος στον Μύθο του Σπηλαίου). Αυτός κατακτάται με την Διαλεκτική η οποία είναι Λογική + Μετα-Λογική (λογική που αποφαίνεται για τον εαυτό της κι αυτοεντάσσει τη γνώση των Περιορισμών της στο σύστημά της ώστε να πάει ψηλότερα).


Και τώρα τί;

Όλα αυτά λέει ο Πλάτων ότι θα ήταν άγονα και αμπελοφιλοσοφίες αν δεν τα χρησιμοποιήσουμε κάπως.
Η απάντηση είναι να τα εντάξουμε στην προβληματική της Παιδείας.
Παιδεία είναι περιαγωγή (roaming, ντε)  της ψυχής, λέει ο Πλάτων. Όχι απόκτηση νέων γνώσεων, αλλά Ψυχικής Μεταστροφής και δημιουργίας μιας Ελεύθερης, Συνειδητής Προσωπικότητας.
Έτσι γίνεται προφανές και το σημειολογικό έρεισμα του Μύθου του Σπηλαίου όπου το βολτάρισμα του Δεσμώτη από το Σπήλαιο μέχρι τον έξω κόσμο, αντιστοιχεί με την περιαγωγή της ψυχής στα στάδια της Γνώσης.
Ο Δεσμώτης γυρίζει την πλάτη του στον χρόνο των σκιών (ο χρόνος του παρόντος και του παρελθόντος και των σκιών που θα έλθουν (το μέλλον ως απλό 'αύριο')) και αντλεί πλέον την ταυτότητά του από το μέλλον και όχι από την ανάμνηση (αλυτρωτισμός (παθολογικό)). Το μέλλον δεν είναι αυτό που θα έρθει αύριο, αλλά το αύριο που εγώ θα φτιάξω για να ζήσω σε αυτό.

Ο Μύθος διατηρεί και εδώ σύνδεση με την πραγματικότητα στο ότι ο ελευθερωτής πάει σε έναν μόνο από τους Δεσμώτες να τον ελευθερώσει. Είναι αυτός ο οποίος διατηρεί έστω ενδόμυχα την θεώρηση του Αγαθού, και άρα μπορεί να περπατήσει έξω απο το σπήλαιο προς το φως Του. Η υπόλοιπη ομάδα είναι καθηλωμένη στη συνήθεια. Στην μετα-ερμηνεία της διάλεξης του Ράμφου, ο ελευθερωτής είναι ο Ράμφος, και εμείς είμαστε οι Δεσμώτες που κάνουν τα αμήχανα βήματά τους προς την απελευθέρωση, χέρι-χέρι με τον Δάσκαλο.

Και κάτι ακόμα περί της ομάδας. Η υπόλοιπη ομάδα είναι καθηλωμένη στη συνήθεια και παραμένει στο σπήλαιο, και αν έρθει η ώρα θα κατασπαράξει τον έναν, τον Κομιστή της Δημιουργίας.  Αυτή είναι η δύναμη της μνήμης, της ανάμνησης, που η Δημιουργία της κλονίζει την ταυτότητα. Η Ελλάδα είναι μια τέτοια ομάδα ανάμνησης.

Στο 1:40:05 με κούφανε. Ο Μύθος του Σπηλαίου λέει ότι είναι τέτοια η δύναμη της συνήθειας της ομάδας που επειδή οι σκιές που περνάνε είναι καμιά ντουζίνα μόνο, οι δεσμώτες βάζουν στοιχήματα για το ποια θα είναι η επόμενη που θα περάσει· το διασκεδάζουν δηλαδή. Καμιά ομοιότητα με σήμερα ίσως; Εγκλωβισμένοι στις ανόητες επιλογές να διασκεδάζουμε με τα χάλια μας βρίσκοντας ανυπόφορο να αλλάξουμε; (αυτό ήταν υποσυνείδητο μήνυμα να ψηφίσετε ΣΥΡΙΖΑ, που θα είναι μια νέα σκιά - καραγκιόζης; :p)

Από το 1:35:00 και μετά να το δείτε. Μιλάει για Internet και Δίκτυα υπό το Πλατωνικό πρίσμα. Με ψιλοκούφανε προφητεύοντας το FaceBook [1:39:00] (ο Ράμφος, όχι ο Πλάτων),  σαν πραγματικότητα που θα προκύψει από την αναγκαιότητα της κατά Πλάτωνα επικοινωνίας των συνειδήσεων και των σκέψεων των ανθρώπων ώστε να μορφοποιηθεί Κοινωνία. Ο Πλάτων εννοούσε την κοινωνία όχι σαν απλή επικοινωνία των ανθρώπων, αλλά σαν πλάτυνση της συνείδησης ώστε να εγκολπώσει και τις γύρω συνειδήσεις· μια κοινωνία των συνειδήσεων δηλαδή. Ουσιαστικά, λέει ο Ράμφος, ο Πλάτων οραματίστηκε το πρώτο δίκτυο επικοινωνίας των σκέψεων.

Καλό και αγαθό δηλαδή να βρισκόμαστε, να ψήνουμε μπιφτέκια και να παίζουμε σφαλιάρες, αλλά και η μέσω των δικτύων επικοινωνία μας συνιστά κοινωνία συνειδήσεων και σκέψεων, ένα ζητούμενο από χιλιάδες χρόνια πριν. Μέσω Δικτύου, λέει, η δυνατότητα επικοινωνίας με κάποια τυχαία ανθρώπινη οντότητα έχει τρομακτική σημασία γιατί δεν γίνεται επί τη βάση μιας κοινής μοίρας τοπικής εμβέλειας (δυο γείτονες) αλλά μιας πανανθρώπινης μοίρας έξω από κάθε υλική συνθήκη  (άρα στον κόσμο των ιδεών). Αυτό ,λέει, σαν νέα συνθήκη θα καρποφορήσει μετά από εκατοντάδες χρόνια. Για την ώρα γίνονται τα πρώτα αμήχανα βήματα της Κοινωνίας των Πληροφοριών (αυτά το 1998 που έγινε η διάλεξη - σήμερα όπως προφήτεψε το δίδυμο με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης οδεύουμε προς την Κοινωνία των Συνειδήσεων). Μπροστά ο Ράμφος, ακόμα πιο μπροστά ο Πλάτων.

Προς το τέλος της διάλεξης καταπιάνεται με τη σύνδεση Γνώσης-Μεταφυσικής. Η πραγματική  Γνώση είναι ο Ενορατικός Λογισμός. Είναι δηλαδή ο ορθός Λόγος που πατάει πάνω στο Αίσθημα και μπολιάζεται με αυτό για να μπορέσει να πηδήξει έξω από τα όρια του στενού υλικού κόσμου και να βρεθεί στον κόσμο των ιδεών. Χωρίς το Αίσθημα, ο ορθός Λόγος μένει πάντοτε στείρος υπολογισμός και καθηλώνει στη Μνήμη και στο Παρελθόν, ενώ εκφυλίζει και το Μέλλον σε 'αύριο'.

  Και δυο λόγια για την όραση που παίζει σε όλο το Μύθο του Σπηλαίου τον πρωταρχικό ρόλο. Η όραση είναι η μόνη αίσθηση που αναφέρεται στο μέλλον, στο μακρινό, στο ζητούμενο (άρα στη Δημιουργία). Ως τέτοια είναι ενσωματωμένη και στην Γλώσσα σε προνομιακή θέση. ΕνΟραση = Διαίσθηση = ματιά στο Μέλλον (άρα στη Δημιουργία). 'Το βλέπω' = το κατάλαβα.

Και κάτι συγκινητικό, σχετιζόμενο με την όραση: Η λύτρωση από την βάσανο της αοριστίας της γνώσης του Αγαθού, της Υπέρλογης Αρχής:
Μια ιδέα που πετάγεται σαν φευγαλέα σπίθα στο μυαλό μας τη στιγμή της σύλληψής της (Δημιουργία) και μας τινάζει - τότε φωνάζουμε 'να το!' Το έχουμε 'δει' μέσα μας - μα τη στιγμή που θα επιχειρήσουμε να το βάλουμε σε λέξεις βλέπουμε να φτωχαίνει: Αυτό που έχουμε δει είναι η Γνώση του Αγαθού! Ύστερα θα στρέψουμε την ματιά εκεί που είδαμε το Αγαθό, στην κατεύθυνση της Ανυπόθετης Αρχής, και θα οδηγήσουμε εκεί τη Νόηση και θα Δημιουργήσουμε ξεπερνώντας τις υλικές αγκυλώσεις.   Με αυτή την έννοια η όραση συνιστά άνοιγμα νέου δρόμου για να περάσει ο νους και να δημιουργήσει νέο νόημα. Και νέο νόημα θα πει νέα συνθήκη υπάρξεως, που θα πει άλλος τρόπος να υπάρχω μέσα και μαζί με τα άλλα πράγματα. Δείτε το video από το 1:50:00 για να το χαρείτε από τον ίδιο τον Ράμφο.

Μετά, αν δεν σας έφτασε η συνόψισή μου (ομολογώ πως δεν κατάφερα να κάνω απλώς συνόψιση αλλά αρκετά πράγματα είναι δικές μου διατυπώσεις, εξαιρετικά κοντά στο νόημα τολμώ να πω)  και δεν σας έφτασε και η ερμηνεία του Μύθου του Σπηλαίου από τον Ράμφο στη δίωρη διάλεξή του, τότε ανατρέξτε σε δυο ακόμα μεγαλύτερους διανοητές που καταπιάστηκαν με τον εν λόγω Μύθο.

https://www.youtube.com/watch?v=jXGce8ugtpA&feature=related

https://www.youtube.com/watch?v=NDoBqFrjiqo&feature=related

Αποφατική και Καταφατική Θεολογία

Καταρχάς πρέπει να διακριθεί η Θεία ουσία από τις Θείες ενέργειες. Η ουσία (το Άκτιστον) είναι απροσπέλαστη στον άνθρωπο (κτιστό ον) και γίνεται μόνο φανερή από τις εκδηλώσεις της (όσο μπορεί να γίνει φανερή). Η μόνη σχέση δηλαδή που μπορεί να έχει ο Θεός με τον κόσμο είναι δια των ενεργειών του και όχι σχέση ουσίας.

Καταφατική Θεολογία: Ο προσδιορισμός του Θείου ονομάζοντας το τι είναι το Θείο. Επειδή εξ' ορισμού η Θεία Ουσία είναι το Άκτιστον και άρα απροσπέλαστο, η καταφατική θεολογία κατονομάζει τις ιδιότητες των ενεργειών της θείας ουσίας. Έτσι ο Θεός, δια των ενεργειών του και της αιτιώδους σχέσης του με τον κόσμο, ονομάζεται αγαθός, σοφός, δίκαιος κτλ. 


Αποφατική Θεολογία: Ο προσδιορισμός του Θείου ονομάζοντας το τι δεν είναι το Θείο. Δια αυτής της θεολογίας ο Θεός διαχωρίζεται ως Άκτιστος από την Κτίση η οποία δεν μπορεί να έχει καμιά εμπειρική πρόσβαση στην ουσία του, οπότε έχουμε ονόματα όπως ακατάληπτος, άπειρος, απρόσιτος, άρρητος, αόρατος, άφραστος κι ακατανόητος.

Ο ορθόδοξος χαρακτήρας της αποφατικής θεολογίας συνίσταται στη διεύρυνση του αποφατικού χαρακτήρα της, σε σημείο να φτάνει στην ίδια την αναίρεση της γνωσιολογικής της σημασίας.

Οι δυο θεολογίες πάντως είναι συμπληρωματικές και παρόλη τη διαφαινόμενη διαλεκτική αντίθεσή τους, βρίσκονται σε άρρηκτη και λειτουργική ενότητα μεταξύ τους. Η καταφατική θεολογία σώζει την αποφατική από τον κίνδυνο του θεολογικού αγνωστικισμού, ενώ η αποφατική θεολογία σώζει την καταφατική από τον κίνδυνο της αντικειμενοποίησης του Θεού, του ειδωλολατρισμού και του ανθρωπομορφισμού.

Χριστιανισμός - Νεοπλατωνισμός

Μήπως ο Χριστιανισμός είναι μια παραγνώριση του αναγκαστικού χαρακτήρα της εισαγωγής της πλατωνικής Υπέρλογης Αρχής, και ένα χτίσιμο πάνω στην υπόθεση ότι αυτή ήταν το κεντρικό σημείο βαρύτητας;

Μήπως ο Χριστιανικός Θεός είναι ένας ανθρωπομορφισμός της πλατωνικής Υπέρλογης Αρχής που εύκολα διήθησε την φύση του ανθρώπου και εξαπλώθηκε λόγω της ακατάσχετης έλξης που της ασκεί το Μυστικό;

Μήπως ο Άνθρωπος ως είδος δεν έχει ακόμα ξεπεράσει το στάδιο γνώσης της Εικασίας; (εξ'ου και η έλξη του Μυστικού)

Μήπως ο νεοπλατωνισμός υπήρξε το πρώτο βήμα προς την παρεξήγηση του Χριστιανισμού; Μήπως από τη στιγμή που ο Πλάτων αναγκάστηκε να βγάλει από το μπουκάλι το τζίνι της Μεταφυσικής, αυτή επεκτάθηκε σαν ιός στο πρωτόγονο ακόμα ανθρώπινο πνεύμα που διψούσε για Μυστικό;

 

Κτιστόν-Άκτιστον

Κτιστόν-Άκτιστον: Το Άκτιστον δεν μπορεί να προσεγγιστεί μέσα από το Κτιστόν λέει η Πατερική Θεολογία. Κι όμως τα του Πλάτωνα υποδεικνύουν ότι το Κτιστόν μπορεί να κινηθεί στη σφαίρα του κόσμου των ιδεών και να δημιουργήσει ιδέες έξω από τον άξονα αναφοράς του υλικού κόσμου. Ο Πλάτωνας επιβεβαιώνεται και από το θεώρημα της μη-πληρότητας του Kurt Gödel.